Voortzetting RUB-middelen ingewikkeld

Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) beoordeelt aan de hand van Europese regels of gewasbeschermingsmiddelen veilig zijn voor mens, dier en milieu. Tot voor kort hoefde dat niet voor RUB-middelen (Regeling Uitzondering Bestrijdingsmiddelen), waarvan de agrarische sector vrijelijk gebruik kon maken. In 2013 heeft de EU bepaald dat ook voor RUB-middelen een beoordeling van de risico's nodig is.

Om te zorgen dat de sector niet in de problemen komt, heeft LTO Nederland in 2017 alle RUB-middelen in kaart gebracht. Annemarie Breukers, specialist plantgezondheid van LTO, legt uit dat daarbij kritisch is gekeken naar de werkingstoepassing, de noodzaak van het product en of er al een toelating was. Bij het Ctgb zijn in 2018 57 aanmeldingen gedaan voor 19 stoffen met verschillende toepassingen, die de land- en tuinbouw voor de gemelde toepassingen mag blijven gebruiken, totdat het Ctgb ze heeft beoordeeld.

Gedoogperiode

Volgens Peter van 't Westeinde, coördinator effectief middelenpakket (CEMP) bij LTO, heeft de land- en tuinbouw tijdens deze gedoogperiode geen last van de afschaffing van de RUB-middelen. Hij verwacht dat de toelating van de stoffen geen probleem zal zijn voor de toepassingen waarvoor ze zijn aangemeld.

De agrarische sector heeft zelf drie aanmeldingen gedaan voor stoffen waarvoor geen producent te vinden was die dat wilde doen. Voor Glastuinbouw Nederland was dat magere melk om de verspreiding van virussen tussen planten tegen te gaan, voor LTO-vakgroep Vollegrondsgroenten calciumchloride als schimmelbestrijder en voor LTO-vakgroep Paddenstoelen ammoniak om schimmels tegen te gaan.

Basisstof

Voor andere middelen is toelating aangevraagd voor gebruik als basisstof, waarvoor de EU goedkeuring kan geven. Op deze lijst staan twintig stoffen, waaronder niet alleen onschuldige huis-, tuin- en keukenmiddelen, maar ook bijvoorbeeld waterstofperoxide, met op de verpakking diverse gevaarsymbolen.

Deze basisstoffen mogen niet als gewasbeschermingsmiddel op de markt komen. 'Voor de aangemelde RUB-middelen beoordelen we of de aangemelde toepassingen, zoals vernevelen, risico's op kunnen leveren voor mens, dier en milieu', aldus het Ctgb.

IPM

In de ogen van Jeannette Vriend, CEMP bij Glastuinbouw Nederland, waren de RUB-middelen uitermate geschikt voor de geïntegreerde bestrijding van ziektes en plagen (IPM) en konden zij als alternatief dienen voor het krimpende aantal chemische middelen.

Glastuinbouw Nederland heeft namens zijn achterban de industrie bewogen om belangrijke RUB-middelen aan te melden. Ook hebben zij aanvragen ondersteund, zoals het zwaveldossier. Vriend spreekt over een ingewikkelde problematiek. 'Het is bijvoorbeeld de vraag of kleine teelten straks nog over de groep kaliumzouten van vetzuren kunnen beschikken of dat straks op de etiketten alleen grote teelten staan vermeld.'

Drama

De ambtelijke en trage Europese systemen maken het toelatingsproces voor basisstoffen en laagrisicostoffen volgens Vriend tot een drama. 'Ze hebben hun mond vol over de verduurzaming van de landbouw, maar maken geen haast om daar invulling aan te geven.'

Volgens Breukers is het aanvraagproces niet transparant, waardoor iedere lidstaat zijn eigen aanvragen doet en het moeilijk is om samen te werken. Daardoor blijven mogelijk relevante toepassingen buiten beeld. 'Wij willen het gebruik van relatief onschuldige groene middelen stimuleren en pleiten voor een pragmatischer aanpak met minder langdurige en geldverslindende dossiers.'