Bollensector werkt aan automatische ziektedetectie

Wie in het voorjaar de bollenvelden bezoekt, heeft ze vast wel eens gezien: ziekzoekers. Dit zijn de mensen die over het veld wandelen, terwijl ze naar de planten turen. Zieke planten of planten met een afwijkende kleur worden verwijderd. Het is een lastige klus. Het opsporen van zieke planten vraagt kennis en ervaring van medewerkers. Er zijn steeds minder mensen in de sector die daarover beschikken.

Daar komt bij dat bollen en planten in een vroeg ziektestadium niet met het blote oog als ziek te herkennen zijn. Als dergelijke aangetaste bollen met gezonde worden verwerkt en opgeslagen, bestaat de kans dat de ziekte, zoals fusarium, zich ontwikkelt en overslaat op gezonde bollen.

Meerdere uitdagingen

Er is dus alle reden voor de bloembollensector om werk te maken van het automatisch detecteren van ziektes. En dat is precies wat er gebeurt in het project Bollenrevolutie 4.0. De 4.0 verwijst naar eerdere onderzoeksprojecten. 'In de bloembollensector spelen meerdere uitdagingen die we willen aanpakken', zegt André Hoogendijk, adjunct-directeur KAVB. 'Het gaat om kwaliteit, duurzaamheid en arbeid.'

Binnen het programma gaan de partners op zoek naar oplossingsrichtingen om de bloembollenteelt te combineren met de modernste technologieën. Denk bijvoorbeeld aan precisielandbouw met inzet van visiontechnieken, robotica, kunstmatige intelligentie en big data. Het programma bestaat uit vijf werkpakketten: veld (ziekzoeken), schuur (detecteren & verwijderen), datamanagement, demonstratiebedrijf en communicatie.

Visiontechnieken

Voor wat betreft het eerste pakket wordt gewerkt aan machines die ziekzoekers werk uit handen kunnen nemen. Met behulp van visiontechnieken (een combinatie van digitale camera's, computers en uv-licht) moeten plantenziekten in het gewas worden herkend.

In het verleden is een poging gedaan om een ziekzoekkar te ontwikkelen, maar die haalde het productiestadium niet (zie kader). Nu de technieken goedkoper zijn en verder zijn ontwikkeld, wordt een nieuwe poging gedaan.

Autonome voertuigen

De opgedane kennis kan worden gebruikt om de groeisnelheid en de ontwikkeling van het gewas te registreren. Als het aan Hoogendijk ligt, rijden er in de toekomst autonome voertuigen over het land die zieke planten opsporen en verwijderen. 'Ik weet niet of dat binnen de vier jaar van het onderzoek lukt, maar uiteindelijk is dat het doel.'

In de schuur is het belangrijk dat latente zieke bollen worden herkend en verwijderd. Ook dit kan met fluorescentie en visiontechnieken. Deze handelingen leveren data op die gebruikt kan worden bij het sorteren en bij tracking en tracing.

Gegevens interpreteren

Met datamanagement wordt niet alleen het verzamelen van de data bedoeld, maar ook het interpreteren van de gegevens. Op basis van deze data kan een ondernemer keuzes maken, zodat hij op tijd een bewerking uitvoert en beter rekening kan houden met de weersinvloeden op de gewasbescherming of het kiezen van het juiste oogstmoment. Het is de bedoeling dat een dataplatform wordt opgezet waarbij het eigenaarschap van de informatie bij de ondernemers blijft.

Verder worden met ondernemers demonstratiebedrijven opgezet waar de nieuwe kennis wordt gedeeld met collega-ondernemers. De opzet zal vergelijkbaar zijn met ForwardFarm, een demobedrijf van Bayer in Abbenes.
Tot slot gaat het om communicatie van de resultaten. Het onderzoek vindt deels plaats met publiek geld, dus het is belangrijk dat de sector de resultaten uitdraagt.

Aardappelen

De bollensector kan bij de uitvoering van het programma gebruikmaken van onderzoek uit andere sectoren, bevestigt Hoogendijk. Zo is kennis van ziekzoeken in aardappelvelden, de verwerking en bewaring van uien en het datagebruik in de fruitteelt toepasbaar in de bollen.

De kosten van de Bollenrevolutie 4.0 bedragen 1.560.000 euro. De helft wordtbetaald door de overheid, in het kader van de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen. De andere helft wordt door het bedrijfsleven bijeengebracht.

De brancheorganisaties KAVB en Anthos brengen 140.000 en 40.000 euro in. De Bloembollenkeuringsdienst, het Duurzaamheidsfonds van Rabobank Bollenstreek en de toeleveringsbedrijven Cremer Speciaalmachines, Machinefabriek Steketee, Agrisim en de Economic Board Duin- en Bollenstreek dragen elk 100.000 euro bij.