Europese Rekenkamer fileert GLB-voorstel

De langetermijnvisie van de Commissie op landbouw in de EU na 2030 is 'niet duidelijk'; de argumenten om na 2021 automatisch door te gaan met directe inkomenssteun zijn 'ontoereikend'; en de verwachting van de Commissie dat het voorstel zal bijdragen aan de klimaatdoelen van de EU 'lijkt onrealistisch', aldus de rekenmeesters.

Vanwege de brexit en nieuwe prioriteiten op gebied van migratie en veiligheid is er minder geld beschikbaar voor het GLB, maar bij de presentatie afgelopen mei toonde Eurocommissaris Phil Hogan (landbouw) zich optimistisch. 'De Britse boeren zullen met veel jaloezie naar ons voorstel kijken en zien wat ze na 2020 zullen missen,' zei hij toen.

Kritiek op plan

De auditors van de Europese Rekenkamer concluderen echter dat het GLB-voorstel nogal rammelt. Zo bekritiseren ze het plan van de Commissie om meer ruimte aan de lidstaten te geven voor de uitvoering van het GLB.

Het idee van de Commissie is om lidstaten jaarlijks een strategisch plan te laten opstellen, waarin ze aangeven hoe ze de gezamenlijke EU-doelen gaan bereiken. Maar het voorstel is volgens de Rekenkamer niet goed uitgewerkt.

'De afwezigheid van duidelijke, specifieke en gekwantificeerde EU-doelen creëert onzekerheid over hoe de Commissie de strategische GLB-plannen van de lidstaten gaat beoordelen,' aldus het rapport. 'Dat betekent ook dat niet kan worden gemeten of de EU-doelen worden gehaald.'

Onderbouwing ontbreekt.

Een rode draad in het rapport is dat een solide onderbouwing van de keuzes van de Commissie vaak zou onderbreken. De Rekenkamer bekritiseert bijvoorbeeld dat de Commissie niet heeft gewacht met het voorstel tot de evaluatie van het huidige GLB-systeem is afgerond.

Volgens de Rekenkamer levert de Commissie ook onvoldoende hard bewijs dat het inkomen van boeren op termijn onvoorwaardelijke overheidssteun nodig heeft. De noodzaak om actie te ondernemen op gebied van klimaat en milieu staat wel vast, aldus de auditors. Ondanks grote woorden van de Commissie, vindt de Rekenkamer de maatregelen op dat gebied juist te vrijblijvend.

Goedkeuring

Het voorstel van de Commissie moet nog worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de landbouwministers. Ook hangt de discussie over het GLB nauw samen met de onderhandelingen voor de gehele EU-begroting van 2021-2027.

Velen in Brussel verwachten dat die gesprekken niet afgerond zullen zijn voor de verkiezingen voor een nieuwe Europees Parlement volgend jaar mei. Het rapport van de Rekenkamer is niet bindend, maar geeft wel een krachtig signaal dat het beter moet.

De Europese Commissie stuurde op woensdagmiddag een reactie op het rapport. Een woordvoerder liet weten dat de Commissie het rapport in detail zal bestuderen, maar dat ze nu al kon zeggen dat de Commissie sommige conclusies verwerpt.

Een 'aantal conclusies' zou zijn gebaseerd op 'een verkeerd begrip of een verkeerde interpretatie' van het voorstel, aldus de woordvoerder, overigens zonder specifieke conclusies te noemen.