Antibioticagebruik omlaag met hulp coach

Het antibioticagebruik in de Nederlandse veehouderij is de afgelopen jaren met 64 procent afgenomen. Toch zijn de verschillen tussen bedrijven in het gebruik van antibiotica nog groot. Het lukt niet iedereen om met de juiste combinatie van hygiëne, voeding en vakmanschap de dierdagdosering terug te brengen naar het gewenste niveau.

'Door de reductie van het antibioticagebruik zijn er minder resistente bacteriën, maar bepaalde vormen van resistentie blijven nog steeds aanwezig', zegt Heleen Prinsen, specialist Diergezondheid bij de ZLTO.

Goodwill

Bij een relatief klein aantal bedrijven die veel en langdurig antibiotica gebruiken is het risico op ontwikkeling van resistente bacteriën het grootst. Prinsen geeft aan dat incidenteel gebruik van antibiotica voor niemand een probleem is. 'Maar uit oogpunt van resistentie en voor de goodwill van de sector moet ook het gebruik bij varkenshouders die veel antibiotica toedienen omlaag', vertelt Prinsen.

In opdracht van de Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) deed de Gezondheidsdienst vorig jaar onderzoek naar kritische succesfactoren. Wat maakt nu dat het ene bedrijf wel altijd laag scoort in antibioticagebruik en waarom ligt dat bij een ander bedrijf moeilijker? Dat onderzoek krijgt nu een vervolg.

Kritische succesfactoren

Kritische succesfactoren geven een richting aan, maar ze zijn volgens Prinsen geen standaard oplossing om het antibioticagebruik terug te brengen. 'Was het maar zo simpel.' In een volgende stap wordt een coach ingezet die ondernemers kan helpen om het antibioticagebruik verder terug te brengen en van 'rood' in 'groen' te zetten.

Er wordt op vrijwillige basis gebruikgemaakt van de coach. Het is een helpende hand voor bedrijven die hoog scoren in antibioticagebruik. De POV wil de ervaringen gebruiken om het coachingsmodel te optimaliseren, zodat het ook kan worden ingezet bij bijvoorbeeld een ziekte als PED.

Gedragsverandering

De basis om het gebruik van antibiotica te verlagen is gedragsverandering. Dat is het moeilijkste wat er is, geeft ondernemerscoach Antoon Sanders van de ZLTO aan. Gedragsverandering kan ook pas beginnen wanneer de ondernemer het probleem herkent en er serieus mee aan de slag wil. 'Is dat het geval, dan is herhaling de basis voor verandering.'

'In geval van het antibioticagebruik worden voeradviseur en dierenarts nadrukkelijk bij het veranderingsproces betrokken', vertelt Sanders, die samen met collega's de coaching op zich neemt. 'Ze hebben elk een mening over wat er op het bedrijf gebeurt en daar komt de ondernemer ook nog bij. Zij moeten met elkaar praten en een gezamenlijk doel afspreken. De ondernemer moet dat gaan bewaken.'

Voor het project zoekt Prinsen vermeerderaars, opfokbedrijven en gesloten bedrijven die hoog zitten met antibioticagebruik (in rood) en moeite hebben dit omlaag te brengen. Op bedrijven die zich melden worden bedrijfsgegevens verzameld. Via de mest worden de resistentieniveau's gemeten.

Twee jaar coaching

Het coachingstraject duurt twee jaar en begint met een startbijeenkomst. In die jaren vinden ongeveer vier bedrijfsbezoeken plaats en is er nog telefonisch contact. Die bezoeken vinden tegelijk plaats met die van de dierenarts. Daarbij zal ook de voeradviseur aansluiten.

Aan het einde van het coachingstraject worden opnieuw monsters genomen en wordt gekeken of de resistentieniveau's en het antibioticagebruik zijn gedaald. Het project start begin 2019.