Een veehouder is een clubcoach

Ingezonden Melkvee Gertjan van der Wal 05 okt 2018 om 06:31uur

Samen met mijn broer liep ik onlangs de goededoelenmarathon van Westerbork. De route is bijzonder, omdat die dwars door een stal met koeien loopt. Tijdens de marathon moest ik denken aan een artikel in Nieuwe Oogst van 31 juli over kritiek op het oppeppen van koeien.

Regelmatig ontstaat er verwarring over gezonde koeien en management in relatie tot de term 'sport'. Bij individuele vrouwen in de topsport denk ik aan Daphne Schippers of Marianne Vos. Successen die bereikt worden door ongelofelijk gedisciplineerd te trainen, rusten, eten en drinken, met een flinke portie talent.

Kortom, precisiemanagement, behorend bij die kleine groep mensen met enorme potenties die het uiterste uit zichzelf willen en kunnen halen. Ik ben fit, loop een aardige marathon, maar ook met het schema van deze dames behaal ik nooit dezelfde prestaties.

• Lees ook: 'Waarom moet je koeien zo oppeppen?'

Het is niet nodig ieder dier het schema van een topsporter aan te doen

Bernd Hietberg, rundveedierenarts uit Zwiggelte (Drenthe)

De term topsport bij koeien heeft mijn inziens meer te maken met het respect dat de mensen die werken met deze dieren, zoals de veehouders en dierenartsen, hebben voor de prestatie van de koe in het algemeen. Bij een productie van 8.500 kilo melk kun je toch al meer dan 25.000 voedingen geven aan baby's, of meer dan 800 kilo kaas maken. Een topprestatie!

Extraatje nodig

Het is onmogelijk en onnodig om bij een melkveebedrijf van honderd koeien alle dieren op te peppen of individueel te coachen met de discipline en het schema van een topsporter. Zo zie ik de veehouder meer als clubcoach dan als coach van een individuele topsporter. Soms hebben koeien even een extraatje nodig, zoals calciumpillen of energiedrank, om ze 'op te peppen' wanneer een tekort dreigt te ontstaan.

Vergelijk het met de voetbalcoach die druivensuiker uitdeelt in de pauze van de wedstrijd. Rondom het kalven zit een koe er ook wel eens 'een beetje doorheen'. De basis van gezondheid en welzijn is regulier, goed management, met af en toe zo'n extraatje. Dat is wezenlijk anders dan ieder dier het schema van een topsporter aan te doen.

• Bekijk ook deze vijf vragen over de weerstandsdip rond afkalven

Rustige omgang

Ondanks goed management en hygiëne komen overal infecties voor. Bij kalfjes zijn de meest voorkomende infecties (en doodsoorzaken) diarree en luchtweginfecties, net zoals bij kinderen. Via de drachtige koe kun je de kalfjes beschermen. Met een prik bij de moeder krijgt drie van de vier diarreeveroorzakers geen kans bij het kalf. Als je de dieren rustig prikt, hebben ze er vrijwel geen last van. Ik leer die rustige omgang met dieren aan stagiaires en studenten diergeneeskunde bij onze praktijk.

We willen geen antibiotica gebruiken wanneer het niet echt nodig is. Vaccinatie van luchtweginfecties bij kalveren maakt dat ze veel minder vaak ziek zijn. Bij onze melkveebedrijven hebben we door vaccinatie een reductie van meer dan 60 procent bereikt in het antibioticagebruik bij jongvee. Neem daarnaast een infectie als IBR: snotterende koeien, benauwdheid en sterfte, wat een ellende maken die koeien door! Longontsteking is superpijnlijk! Ziekte is niet nodig, want er is een vaccin.

Beheersing van infectieziekten

Management van gezondheid en welzijn van dieren betreft net zo goed keuzes met betrekking tot de beheersing van infectieziekten. De keuzes om deze aan te pakken zijn:
• ruimen van besmette dieren;
• vaccineren;
• (her)infectie riskeren met vaak veel zieke dieren en veel antibioticagebruik tot gevolg.

Wat zou u kiezen als u zelf een koe was?

Auteur: Bernd Hietberg