'Rebelse' GroenLinks naar plattelandspluche

Het staat vast dat de groene partij van invloed zal zijn op de land- en tuinbouwsector in deze gemeenten, verzekeren LTO-afdelingsvoorzitters. GroenLinks hamert vooral op duurzaamheid. In het verkiezingsprogramma staat dat ze innovaties wil bevorderen in de duurzame landbouw en megastallen wil verbieden. Ook moeten er minder varkens en kippen komen en chemische gewasbeschermingsmiddelen tot een minimum worden teruggebracht.

Niet alleen in de plattelandsgemeenten als Schouwen-Duiveland, Bronckhorst, Tynaarlo, Aa en Hunze en Súdwest-Fryslân bestuurt de partij nu mee, maar ook in gemeenten als Berg en Dal, Culemborg, De Marne, Ede, Smallingerland, Ten Boer en Wormerland zit GroenLinks aan het roer.

De grote vraag is wat de partij gaat brengen op het platteland en wat voor gevolgen dit heeft voor boeren en tuinders. In de gemeente Bronckhorst kwam het kortgeleden tot tumult kwam. Boeren werden overrompeld door een uitspraak van twee GroenLinks-wethouders in De Gelderlander die af wilden van de 'zombiegrond waar al het leven uit verdwenen is'. Dit lijkt een incident te zijn, maar dat een andere wind gaat waaien, is wel aannemelijk. Dat verwacht zowel het partijbureau van GroenLinks, als hoogleraar aan Wageningen University & Research Bettina Bock.

Succesvol

GroenLinks gaat zich in de gemeenten in ieder geval hard maken voor een goede behandeling van dieren, laat woordvoerder Lotte Jeursen van het partijbureau weten. 'De afgelopen gemeenteraadsverkiezingen waren succesvol voor GroenLinks. Nog nooit waren we zo groot. Het laat zien dat onze beweging overal in Nederland aan kracht toeneemt. De verbreding is ingezet. Ook in veel gemeenten op het platteland zal GroenLinks meebesturen. Daar zal de partij zich hard maken voor een goede behandeling van dieren. Duurzame landbouw en eerlijke voeding is de standaard.'

Ze verwijst verder naar de landelijke standpunten van GroenLinks, die ook lokaal speerpunten voor het beleid moeten zijn. Zo vindt GroenLinks dat het aantal dieren in de Nederlandse landbouw 'totaal niet in balans is met het milieu en het welzijn van dieren'. 'Daarom vindt GroenLinks dat de veestapel drastisch moet worden teruggedrongen. Alleen dan kunnen de problemen rondom het mestoverschot, dierziekten en de grootschalige productie van veevoer worden aangepakt. We moeten dieren weer beschouwen als levende wezens, in plaats van producten waar zoveel mogelijk aan moet worden verdiend.'

Overzicht van gemeenten waar GroenLinks in het gemeentebestuur zit

Bron: GroenLinks

Kat uit de boom kijken

In de grootste plattelandsgemeente van Nederland, Súdwest-Fryslân, ging de groene partij van één raadszetel naar drie en heeft het bestuur voor de eerste keer een wethouder van GroenLinks. Daar waar raadslid Angeline Kerver aanvankelijk het gevoel had dat ze tegenover de boeren stond, merkt ze nu dat de ondernemers de kat uit de boom hebben gekeken.

'Tijdens de verkiezingsavond vroeg ik wie biodiversiteit belangrijk vindt. Niemand van de paar honderd boeren stak de vinger op. Ik dacht: wat overkomt me nou? Ik vroeg het nog een keer en langzaam gingen er wat handen omhoog. Nu praat ik veel meer met biologische, maar ook gewone boeren.'

GroenLinks gaat als 'rebelse' partij zorgen voor een nieuwe dynamiek op het platteland, verwacht Bock. De opkomst van de partij biedt volgens haar vooral kansen voor de natuurinclusieve, biologische en multifunctionele landbouw.

'Rebels en autonoom'

Bock vindt het een positieve ontwikkeling dat GroenLinks zich ook buiten de grachtengordel gaat manifesteren. 'De partij is rebels en autonoom, net als de lokale partijen die na de gemeenteraadsverkiezingen wonnen. Ze heeft een heel eigen gezicht en heeft hart voor duurzaamheid, natuur en landschap.'

Dat is nodig om verandering op het platteland te brengen, stelt ze. 'Van oudsher willen boerenpartijen als het CDA, maar ook VVD, vooral op dezelfde manier doorgaan. Bijvoorbeeld als het gaat om opschaling van bedrijven, terwijl de weerstand voor grote bedrijven op het platteland toeneemt.'

Dat betekent niet dat van Nederland een groot recreatiegebied moet worden gemaakt, benadrukt de hoogleraar. 'Er zijn heel veel kleinschalige gebieden waar boeren prima vooruit kunnen en een belangrijke bijdrage leveren aan de kwaliteit van het gebied. Die waarde moeten we behouden.'

Bekt lekker

Bestuurder Trienke Elshof van LTO Nederland vindt dat de partij te veel redeneert vanuit het stedelijke en nog te weinig weet wat het inhoudt om een bedrijf te runnen op het platteland. 'Dit kan een Jesse Klaver in de grachtengordel roepen. Het bekt lekker bij de achterban in de stad. Maar hiermee komen boeren niet in beweging.'

Heel veel is gebaseerd op aannames, stelt Elshof. 'Van de partij wordt meer inzicht en verantwoordelijkheid verwacht, nu ze in meer gemeentebesturen zit. Dat is iets anders dan roepen aan de zijlijn.'

Volgens de LTO Nederland-bestuurder weet de sector dat deze op allerlei fronten moet veranderen, zoals op het gebied van klimaat en biodiversiteit. 'We moeten innoveren en investeren. Maar daarvoor is wel een goed verdienmodel nodig, geen waarschuwend vingertje. Daar kijkt de partij onvoldoende naar. Het is goed als ze de relatie met boeren aangaat en daadwerkelijk ziet hoe het er op een bedrijf aan toe gaat.'

Raadsleden ontvangen op bedrijf

De sector staat volgens Elshof open om GroenLinks-gemeenteraadsleden te ontvangen op bedrijven. 'Nu de coalities zijn gevormd, is het belangrijk voor afdelingen om daarmee aan de slag te gaan.'

Ook Bock raadt boeren aan in gesprek te gaan met de nieuwkomer. 'Meteen de hakken in het zand zetten, is niet de juiste weg. GroenLinks moet feeling met de sector krijgen, het platteland is nieuw voor de partij. En de sector moet kijken waar vergelijkbare ideeën en doelen liggen. Die zijn er op het gebied van duurzaamheid. Voor sommige boeren valt echt wat te winnen.'

Mede-auteur: Tienke Wouda