Mais op veen in Friesland is prima mogelijk

In plaats van ploegen wordt de bouwvoor oppervlakkig losgemaakt, volvelds of alleen in de stroken waarin de mais wordt gezaaid. Bij deze voorbereiding van het zaaibed is minder veenoxidatie, maaivelddaling en broeikasgasemissie dan bij gras te verwachten, stellen de onderzoekers.

Aanleiding voor het onderzoek is dat provincie Fryslân kerende grondbewerking van puur veen ontmoedigt. Daarmee hoopt ze dat de veenoxidatie vertraagt. Doel van de demoproeven met mais is boeren en loonbedrijven stimuleren om op pure veengronden niet-kerende grondbewerking toe te passen.

Strokenfreestechniek

'De strokenfreestechniek leidde in 2017 tot opbrengsten die nauwelijks onderdeden voor wat mais met ploegen opleverde', zegt projectleider John Verhoeven van de WUR.

'Voordeel van de strokenfreestechniek was verder dat de bodem zijn draagkracht beter behield. Dat leidde tot minder insporing bij het oogsten', vult mede-uitvoerder Everhard van Essen van Aequator Groen & Ruimte aan.

Demo's in Aldeboarn

Dit zijn de eerste resultaten van de demo's die in 2017 startten op puur veen bij loonbedrijf en melkveehouderij Brak in Aldeboarn. De demo's bij Brak laten de werking van verschillende strokenfreestechnieken, ondergronds ploegen en woelen zien. Dat gebeurt in opdracht van provincie Fryslân.

Mais leidt tot extra CO2-emissie, is de verwachting. Dit komt door de grondbewerking en de afbraak van de graszode, als mais na gras komt. Daar staat tegenover dat mais het grondwater minder lijkt uit te putten dan gras; in 2017 werden verschillen in grondwaterstand gemeten tot 20 centimeter. Dat leidt tot minder veenoxidatie en minder CO2-emissie.

West-Nederland

Dat mais het grondwater minder uitput dan gras, bleek eerder ook uit waarnemingen op veen in West-Nederland. Of dat voldoende tegenwicht biedt voor de extra veenoxidatie en maaivelddaling veroorzaakt door ploegen, en afbraak van de graszode, is niet duidelijk, stelt landbouwadviseur voor de veenweide Bouwe Bakker.

'Over het effect van grondbewerking op veenafbraak blijken namelijk geen meetgegevens beschikbaar te zijn. Complicerende factor hierbij is dat voor betrouwbare uitspraken over hoogteverschillen er over een langere reeks van jaren gemeten moet zijn, terwijl mais op Fries veen vooral als eenjarige wisselteelt met gras voorkomt.'

Voerrantsoen

Uit modelberekeningen van de WUR bleek verder dat vervanging van gras in het voerrantsoen door zelfverbouwde mais, de CO2-emissie op bedrijfsniveau (exclusief de extra emissie uit de maispercelen) verlaagt. Deze vermindering kan de emissie van 3 tot 4 millimeter extra bodemdaling van de maispercelen compenseren.

Wat het effect van koeien voeren met zelfverbouwd mais per saldo op de CO2-uitstoot is, is nog niet duidelijk.

Presentatie

De WUR en Aequator Groen & Ruimte presenteren dinsdag 3 juli vanaf 13.30 uur en 's avonds vanaf 19.30 uur de resultaten. Dit gebeurt bij loonbedrijf Brak in Aldeboarn.