Hoogste tijd voor een kartel

Column Algemeen Klaas Johan Osinga 22 jun 2018 om 11:04uur

Ondernemers mogen van de mededinging geen onderlinge afspraken maken over productie, prijzen en opdeling van markten, zodat consumenten niet worden benadeeld. Een retailer adverteert wekelijks in de krant met 'hoogste kwaliteit, laagste prijs'. Zo ziet de mededinging het graag: concurrentie. De beste deal voor de consument.

Gelukkig groeit het maatschappelijk besef dat de mededinging soms haar doel voorbijschiet. De consument wordt nu bestookt met boodschappen dat kwaliteit niets hoeft te kosten. We weten allemaal dat er 'true cost' aan hangen.

Boeren en tuinders zijn vaak bereid de handschoen op te pakken en te investeren in duurzaamheidsinnovaties, maar dat is alleen mogelijk als zij zekerheid hebben dat zij de extra kosten kunnen terugverdienen.

Daarom hield LTO Nederland deze week samen met mededingingsjuristen van Barentskrans een interne workshop over duurzaamheid en mededinging. Alle schakels in de keten – handel, voedselverwerkende industrie, supermarkten en consumenten – zullen namelijk bereid moeten zijn duurzamere land- en tuinbouwproducten af te nemen en in ruil daarvoor iets te doen met de prijs. Sectorbrede ketenafspraken zijn hiervoor noodzakelijk. Noem het maar een duurzaamheidskartel.

Wij proberen het in Nederland met polderen, maar dat duurt wat langer

Klaas Johan Osinga, beleidsspecialist bij LTO-team Internationaal

LTO Nederland is er al jaren mee bezig. In 2011 stuurden we een brief aan de koepel van Nederlandse supermarkten, het CBL, en spraken we met de Consumentenbond. De Kip van Morgen strandde in 2015 op een veto van de Autoriteit Consument & Markt (ACM).

Dan kijk je soms wel met afgunst naar de Fransen. De Franse overkoepelende boerenbond FNSEA blokkeerde deze week een aantal havens tegen de import van palmolie. Het Franse koolzaadolie is beter voor het klimaat. Wel 25 procent duurder, maar dat moeten we ervoor overhebben, zo klinkt het. Ook een duurzaamheidskartel.

Wij proberen het met polderen. Dat duurt wat langer. Er staat bijvoorbeeld in het regeerakkoord dat als boeren en tuinders meer doen voor klimaat, milieu en dierenwelzijn, zij daarvoor betaald moeten krijgen. Meer ruimte voor prijsafspraken. Een eerste stap.

Begin september verwachten we een wetsvoorstel duurzaamheidsinitiatieven. Dat is nog niet genoeg, want dit moet in Brussel ook op de agenda komen. Ik zal niet verhullen dat het een taaie discussie is. Alleen met brede maatschappelijke steun, inclusief de ngo-wereld, zal onze inzet tot duurzaam resultaat kunnen leiden.