Eurocommissaris Hogan wil boer fors korten

Het maximumbedrag van 100.000 euro is hoger dan het maximum van 60.000 euro dat Hogan aanvankelijk van plan was voor te stellen. Het plafond werd verhoogd op verzoek van enkele lidstaten, zegt de landbouwcommissaris, zonder te vertellen welke landen dat precies zijn.

Hogan presenteerde vrijdag het voorstel van de Europese Commissie voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) in de volgende begrotingsperiode (2021-2027). 'Ik ben een voorstander van een eerlijker verdeling', zei hij tijdens de persconferentie.

Kortingen

De landbouwcommissaris komt met een aangepast voorstel. In plaats van het maximum op 60.000 euro te stellen worden boeren die daarboven ontvangen gekort. Lidstaten krijgen bij de kortingen enige mate van vrijheid. Bedrijven die die tussen 60.000 euro en 75.000 euro ontvangen, krijgen te maken met een minimale korting van 25 procent over wat zij boven die 60.000 euro ontvangen.

Bedrijven die tussen 75.000 euro en 90.000 euro krijgen, moeten van wat zij boven die 75.000 euro ontvangen, minstens de helft inleveren. Tussen 90.000 euro en 100.000 euro ligt de korting op 75 procent. De Europese Commissie stelt voor dat als een landbouwbedrijf meer dan 100.000 euro krijgt, alles daarboven wordt ingehouden. Vergoedingen voor loonkosten zijn uitgesloten van de kortingen.

Lees ook: Voorstel GLB valt niet in goede aarde

Gelden vrijmaken

Met deze 'degressive capping' wil de Europese Commissie gelden vrijmaken voor andere doelen. Zo moeten lidstaten straks ten minste 2 procent van hun toewijzingen voor rechtstreekse betalingen gebruiken om jonge landbouwers te helpen bij het opzetten van hun bedrijf.

In het verleden is een soortgelijk voorstel van Hogans voorganger Dacian Ciolos (2010-2014) door de lidstaten afgeschoten. Hogan erkende dat het voorstel nog moet worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad van landbouwministers.

Politieke wil

'Het enige dat de Europese Commissie kan doen, is een voorstel doen', zegt de Ierse politicus. Hij voegt eraan toe dat hij hoopt dat lidstaten en het parlement de 'politieke wil' hebben om het met hem eens te zijn dat het landbouwgeld eerlijker moet worden verdeeld.

Na afloop van de persconferentie zei een Commissiebron, op basis van anonimiteit, dat het begrenzingsplan samen met andere maatregelen ervoor kan zorgen dat er ongeveer 400 miljoen euro extra beschikbaar komt voor kleine en middelgrote boerenbedrijven.

Het totale EU-budget voor de zevenjarige periode is vastgesteld op 365 miljard euro. Volgens de Europese Commissie zal er ongeveer 5 procent worden bezuinigd vergeleken met de huidige periode, hoewel het Europees Parlement na eigen berekeningen uitkomt op een effectieve bezuiniging van ruim 15 procent.

Nationale plannen

Het voorstel van vrijdag geeft nationale regeringen meer te zeggen over hoe het GLB wordt uitgevoerd. Lidstaten zoals Nederland zullen jaarlijks een eigen nationale plan moeten inleveren waarin ze uiteenzetten hoe ze de gezamenlijke EU-doelen denken te bewerkstelligen.

Die negen EU-doelen gaan onder meer over het garanderen van een eerlijk inkomen voor boeren, via voedselveiligheid, naar milieubescherming en biodiversiteit.

'Elk strategisch GLB-plan zal door de Europese Commissie moeten worden goedgekeurd,' aldus Hogan. Ook moeten lidstaten een rapport inleveren waarin staat of ze de beloften uit hun GLB-plan zijn nagekomen. Zo niet, dan kan de Europese Commissie een actieplan eisen of zelfs betalingen opschorten. De anonieme Commissiebron zei dat hij hoopte dat lidstaten nu al zouden beginnen aan hun nationale plannen.

Beperkingen

Lidstaten krijgen ook invloed op het vaststellen van definities, zij het met beperkingen. Bijvoorbeeld: Nederland mag straks zelf bepalen hoe het 'jonge boer' definieert, mits die definitie de maximumleeftijd van 40 jaar bevat, trainingscriteria en voorwaarden om als hoofd van het bedrijf te worden gezien.

Die definitie is relevant, omdat de Europese Commissie voorstelt dat in elk land minstens 2 procent van de directe betalingen naar jonge boeren gaat.

Lees ook: Zorgen LTO over gelijk speelveld EU