Waardering voor draai Schouten in I&R-affaire

De landbouwwoordvoerders in de Tweede Kamer debatteerden donderdag met minister Schouten over de I&R-affaire, de zaak die eind januari als kalverfraude groot in het nieuws kwam. De aanvankelijk harde aanpak van de minister wordt haar door partijen niet nagedragen. Vrijwel allemaal staan ze achter de noodzaak van een sluitend I&R-systeem voor de exportbelangen van de Nederlandse landbouw.

Groenlinks-Kamerlid Rik Grashoff uitte zijn waardering voor de 'daadkrachtige aanpak' van Schouten. Dat ze afgelopen zaterdag in de Volkskrant toe gaf wat te hard van stapel te zijn gelopen, ziet hij als pluspunt. 'Het siert de minister dat ze achteraf een excuus maakte voor de wijze van communiceren. Dat zijn twee plussen in plaats van een min.'

Grootschalige fraude

De minister kwam niet helemaal zonder kritiek door het debat. Verschillende partijen wilde van haar weten waarom zij bij het bekendmaken van de I&R-affaire direct sprak van een vermoeden van grootschalige fraude. Nu de omvang van de feitelijke fraude blijkt mee te vallen en er vooral administratieve fouten zijn ontdekt, is dat beeld gekanteld.

Had ze niet eerst de sectorpartijen kunnen vragen hoe zij de grote afwijkingen in de statistieken beoordelen, vroeg Kamerlid Helma Lodders (VVD). 'Hoe komt het dat signalen dat het hier vooral om administratieve onvolkomenheden zou gaan, niet eerder werden opgepakt door medewerkers van de NVWA en RVO.'

Beeld rechtzetten

CDA'er Jaco Geurts vindt dat door de eerste Kamerbrief, waarin gesproken werd over 7.700 verdachte bedrijven, het beeld is blijven hangen van massale fraude in de melkveehouderij. 'Hoe gaat de minister dit beeld rechtzetten?' De wijze waarop Schouten afgelopen zaterdag in een interview met de Volkskrant hierop terugkwam, noemde Geurts 'top'. 'Ik heb alle vertrouwen in deze minister.'

Frank Futselaar van de SP legde de vinger op de zere plek. 'Hoe verstandig was het gebruik van de term fraude? We hebben het taalgebruik zien verschuiven in de Kamerbrieven over deze affaire. Staat de minister nog achter de brief van 23 januari of is de term fraude te voorbarig gebruikt?'

'Waar baseerde minister zich destijds op? Hoe gaat zij de beeldvorming die in Brussel is ontstaan weer corrigeren?', vroeg SGP-Kamerlid Roelof Bisschop.

Tekst gaat verder onder tijdlijn.

Naheffingen

Minister Schouten moest op veel vragen het antwoord schuldig blijven. Hoeveel bedrijven er daadwerkelijk hebben gefraudeerd, kan ze nog niet melden. Ook zijn nog geen naheffingen uitgedeeld of toeslagen teruggevorderd. Het Openbaar Ministerie heeft nog geen enkele strafzaak tegen een boer in voorbereiding.

Volgens de bewindsvrouw is er vanaf het begin gemeld dat het om vermoedens van fraude ging. 'Toen zeiden we al dat het niet overal om fraude, maar om onregelmatigheden ging. Dat getal van 7.700 is niet meer relevant. Er vindt nog altijd verfijning plaats in het onderzoek en er zijn ook nog altijd verdenkingen.'

Slag om de arm

Voor wat betreft de definitieve uitslag van het onderzoek over de I&R-affaire houdt Schouten nog een slag om de arm. 'We zijn nog steeds bezig met het onderzoek naar fouten in het I&R-systeem. Na afronding daarvan gaan we verder met het onderzoek naar het hoge aantal meerlingen. Dat is nu stilgelegd om meer capaciteit vrij te maken voor het op orde brengen van het I&R-systeem. Ook is er nog een groep verdachte bedrijven die niet met melklijsten werkt. Daar zijn cross checks niet mogelijk en duurt het onderzoek langer.'

Schouten is niet bang dat het onderzoek leidt tot schade voor de sector in Brussel. 'We zijn bijna volcontinue in gesprek . De informatie die de Tweede Kamer krijgt, krijgen ze daar ook.'

Correcties

Een positief signaal is dat in de afgelopen periode RVO van 650 bedrijven ongevraagd correcties doorkreeg van de I&R-registratie. Schouten concludeert hieruit dat in de sector het besef is doorgedrongen van het belang van een sluitend I&R-systeem.