Minder fosfaat bij ontsloten graan in varkensvoer

Varkenshouder Koen van Gorp uit het Drentse Dalen voert zijn zeugen ontsloten gerst en tarwe dat hij koopt bij twee Groninger akkerbouwers. Ontsluiten gebeurt door inweken en verhitten tot zo'n 60 graden. De verteerbaarheid en benutting van mineralen verbetert hierdoor, waardoor uiteindelijk minder fosfaat in de mest terecht komt.

Van Gorp wilde weten welke invloed deze voerstrategie heeft op zijn aan- en afvoer van fosfaat en daarmee op het fosfaatoverschot. Wageningen Livestock Research onderzocht dit voor zijn bedrijf. Dat lukte mede dankzij financiering door provincie Drenthe.

Vergelijking

Om het voereffect te bepalen zijn twee voerperioden van zes maanden met elkaar vergeleken. In de eerste periode voerde Van Gorp een rantsoen van mengvoer (89 procent op drogestofbasis) aangevuld met twee bijproducten (9 procent op drogestofbasis).

In de tweede periode bestond het rantsoen voor circa 60 procent op drogestofbasis uit ontsloten gerst en tarwe, 22 procent uit mengvoer, 13 procent uit bijproducten en 4 procent uit enkelvoudige grondstoffen.

Door de vervanging bleek het fosforgehalte in het voer in de proefperiode 23 procent lager dan in de controleperiode. Het fosforgehalte daalde van gemiddeld 6,0 naar 4,6 gram fosfor per kilo drogestof.

Het fosforgehalte van de afgevoerde dieren, voornamelijk speenbiggen, is niet bekend. Er vanuit gaande dat de fosforvastlegging in de dieren gelijk is gebleven aan de forfaitaire normen, dan stijgt de fosforretentie van 21 naar 27 procent. Dit betekent ook dat de varkens minder fosfor hebben uitgescheiden.

De mestafvoer in twee proefperioden was niet representatief voor de daadwerkelijke mestproductie in die perioden. Hierdoor kon het effect van minder fosfor in voer op het fosfaatgehalte in de mest niet worden vastgesteld. Op basis van KWIN-normen zou het berekende fosfaatgehalte in de mest echter zijn gedaald van 4,3 naar 3,0 gram per kilo, een afname van ruim 30 procent.

Aanvullend onderzoek

Waar de fosfaatbemesting bepalend is, zou dit betekenen dat per hectare meer kuubs varkensmest uitgereden kunnen worden met dus een hogere aanvoer van organische stof. Om het werkelijke effect van het ontsluiten van graan vast te stellen, is vervolgonderzoek nodig met aanvullende metingen en analyses.