'Aantal loonbedrijven blijft stabiel'

Uit recente branche-informatie van de Rabobank blijkt dat in Nederland circa vierduizend bedrijven actief zijn in de loonwerksector, waarvan tweeduizend bedrijven professioneel. Het aantal loonwerkbedrijven blijft redelijk stabiel, omdat de toetredingsdrempel tot de sector laag is.

Brancheorganisatie Cumela gaat uit van zo'n drieduizend loonbedrijven die actief zijn in de agrarische sector, groenvoorziening, grondverzet en infrastructuur. Volgens Cumela realiseren de loonbedrijven een gezamenlijke jaaromzet van circa 4 miljard euro.

Dertigduizend medewerkers

'Het aantal loonbedrijven in Nederland is redelijk stabiel. In 2008 had de loonwerksector ruim dertigduizend medewerkers in dienst en dat is nu nog steeds het geval', zegt directeur belangenbehartiging Michiel Pouwels van Cumela. De organisatie telt zo'n tweeduizend leden.

Het bedrijfseconomisch resultaat staat de laatste jaren onder druk en schommelt gemiddeld rond de nullijn. 'Het kapitaalbeslag is hoog en de rendementen zijn laag. Het onderscheidend vermogen van de ondernemers is de kritieke succesfactor', stelt de Rabobank.

Toegevoegde waarde

Pouwels zegt daarover: 'Bij loonwerk heb je het vaak over een capaciteit in tonnen per uur, maar daarmee kan een loonbedrijf zich niet onderscheiden. Het gaat om toegevoegde waarde; om kennis, ervaring, dienstenpakket, innovatie en meedenken met de klant.'

Tussen agrarisch loonwerk en grondverzet zit volgens Pouwels een belangrijk verschil. 'Bij grondverzet zijn de machines algemener van aard. Ze zijn langer en breder inzetbaar dan bijvoorbeeld een bietenrooier of hakselaar. Bij investeringen moet je goed kijken of het uit kan.'

Eisen

Akkerbouwers en veehouders stellen steeds hogere eisen aan de kwaliteit van werkzaamheden en het tijdstip waarop deze worden verricht. Hierdoor wordt het oogstseizoen korter. Machines worden steeds innovatiever en duurder. Specialisatie en samenwerking bieden volgens de Rabobank mogelijkheden om het rendement te verbeteren.

'Opdrachtgevers worden steeds kritischer en zakelijker, kostprijsverhogingen kunnen moeilijk worden doorberekend', aldus de sectorvisie. 'De opkomst van precisielandbouw vergt grote investeringen, die in eerste instantie nog niet (volledig) kunnen worden doorbelast.'

Vermarkten

Pouwels: 'Bij drones en big data speelt vaak de vraag: hoe nu verder? Er zijn voorbeelden van hoe het kan, maar het is niet duidelijk hoe je het kunt vermarkten. Alles waar 'precisie' voor staat, is duurder. Hoe krijg je die investering terug? Hoe overtuig je klant van het voordeel? Wat de boer niet kent, dat vreet hij niet en dat geldt ook voor loonwerkers.'

Volgens Pouwels is er meer onderzoek nodig, meer pilotbedrijven en meer praktijkvoorbeelden. 'Er is bewijsmateriaal nodig dat big data en precisielandbouw leiden tot betere resultaten. Het aardappelbedrijf van Jacob van den Borne in Reusel is wat dat betreft geen goed voorbeeld. Het is een groot bedrijf en de boer heeft veel interesse in precisielandbouw.'

Kansen

Door de afschaffing van de melkquotering in 2015 zijn veel melkbedrijven gegroeid en is er behoefte om externe arbeid in te huren en werk uit te besteden. Grote akkerbouwers zetten bewust in op ondersteuning door loonwerkers in piekperiodes. Dat biedt volgens de Rabobank kansen voor loonwerkers. Aan de andere kant ontstaat er druk op de loonwerksector door aanschaf van eigen machines.

Volgens de Rabobank biedt het aangescherpte mestbeleid de loonwerksector kansen op het gebied van transport, opslag, be- en verwerking. Vooral verwerkingsinstallaties groter dan 25.000 ton zijn interessant. Jaarlijks vervoeren de loonbedrijven bijna 25 miljoen ton mest.

Economische crisis

Van oudsher zet de agrarische loonwerker een deel van zijn overcapaciteit in bij aanverwante sectoren zoals grond-, weg en waterbouw. Door de economische crisis droogde dit werk langzaam op. Nu trekt het werk weer aan. Door overcapaciteit staan de marges nog onder druk.