Bio groeit, maar blijft Nederland bij?

'We willen versneld groeien naar 20 procent biologische landbouw in Duitsland.' De Duitse landbouwminister Christian Schmidt zette de toon bij de opening van de mondiale biobeurs Biofach in Nürnberg. Nu is 6,3 procent van het Duitse landbouwareaal biologisch.

Schmidt wil dat boeren de kansen op de stijgende biomarkt kunnen pakken. Daarom heeft hij zo'n tweehonderd deskundigen de opdracht gegeven om na te denken over hoe de groei van het biologisch areaal kan worden versneld.

Helft

Maar het kan nog sterker. De overkoepelende biologische organisatie Ifoam stelt dat in 2030 de helft van het Europese landbouwareaal biologisch zal zijn. 'Biologisch wordt op termijn de nieuwe standaard', verwacht directeur Bavo van den Idsert van Bionext. 'Bij sommige producten gaat het al die kant op. Denk aan babyvoeding.'

Door de groeiende vraag zijn de biologische grondstofprijzen hoog. Producten worden al verkocht, voordat ze zijn geproduceerd. 'Een van onze grootste zorgpunten is dat het aanbod de vraag kan bijhouden. 'Dat speelt ook in Nederland. Het is toch vreemd dat we biomelk uit het buitenland moeten importeren om aan de vraag te kunnen voldoen?' stelt Van den Idsert.

Tegemoetkoming

'Steun aan omschakelaars is van groot belang. Boeren zien op tegen de dalende inkomsten gedurende de omschakelperiode van twee jaar. Daar moet een economische tegemoetkoming tegenover staan waardoor de risico's kleiner worden.'

Zonder een toename van de biologische productie dreigt Nederland exportkansen te missen. 'In Duitsland liggen er volop kansen', weet Petra van Egmond van de Nederlandse landbouwraad in Duitsland. 'Waren het vroeger vooral de vijftigplussers die biologische producten kochten, nu zijn dat de jonge gezinnen. Daardoor groeit de vraag.'

Ondersteuning

Veel landen lijken Nederland in te halen op de biologische markt. De stand van Denemarken op de Biofach is bijna drie keer zo groot als die van Nederland. Het ministerie van Economische Zaken betaalt de Nederlandse stand. 'Als we mee willen blijven doen als bioproducent, is dit soort ondersteuning hard nodig', stellen de Nederlandse deelnemers.

Maar die ondersteuning moet breder. Om biologische productiemethoden te verbeteren is onderzoek nodig. 'Er is te weinig ruimte in de topsectoren voor onderzoek voor het midden-en kleinbedrijf', vindt Van den Idsert. 'Er moet veel geld worden bijgelegd door de bedrijven zelf en dat is vaak een enorme horde om onderzoek te beginnen dat generiek voor de biosector van belang is.'

Brancheorganisaties

Daarnaast zit de biologische sector met het probleem dat brancheorganisaties rondom productgroepen zijn georganiseerd. Een biologische brancheorganisatie is daarmee volgens de EU-regels bijna niet te realiseren.

En dan is daar de zorg om prijzen. Dat lijkt vreemd in een markt waar de vraag groter is dan het aanbod. Maar de grote voedingsconcerns willen mee in de groeiende vraag naar bio. Dat brengt grote spelers op de markt die in grote volumes willen inkopen tegen een zo laag mogelijke prijs.

Vraagstuk

Dat wordt een belangrijk vraagstuk voor de sector, blijkt uit een rondgang langs Nederlandse bedrijven op de Biofach. Meer en grotere distributiekanalen zijn nodig om deze sector te laten groeien, beaamt Van den Idsert. 'Maar een agressieve prijsstrategie van bijvoorbeeld supermarkten kan de noodzakelijk hogere prijs voor bioproducenten onder druk zetten. We moeten er daarom hard aan werken om biologisch onderscheidend te houden.'

EKO-logo

Bionext wil daarom meer waarde toekennen aan het EKO-logo. Daarbij gaat het om investeringen in bijvoorbeeld transparantie, gezondheid, klimaat en sociaal en eerlijk. Daarmee moet de sector nog duurzamer worden en de voorsprong behouden.