'Ik heb geen moeite met Fochteloërveen'

Het natuurproject is niet onomstreden. Volgens de boeren ontbreekt de noodzaak voor de zone omdat vijftien jaar geleden al is vastgesteld dat er niet of nauwelijks kwelwater naar de polder weglekt. Daarbij is in die tijd een damwand geslagen en is de Schaapshokswijk, de enige waterverbinding tussen het landbouwgebied en het naastgelegen natuurgebied, afgesloten.

Toch moet de bufferzone er komen, vinden de provincie en Natuurmonumenten. Daarvoor is inmiddels 130 hectare aangekocht en is grond opgeslagen om dijkjes mee aan te leggen.
'Als ik als ondernemer tegen een probleem aanloop, probeer ik er een oplossing voor te vinden. Hier lijkt andersom te gaan: bij een oplossing wordt een probleem gezocht', stelt akkerbouwer en pluimveehouder Tom Rispens vast. Hij grenst met zijn land aan de geplande bufferzone. 'Eerst werd het kwelwater als argument gebruikt, toen was het weer de bodemdaling, veenoxidatie of de klimaatverandering.'

Jarenlang overleg

Wat de boeren steekt, is dat jarenlang overleg over reconstructie van de polder Zeven Blokken in de wielen werd gereden door de plannen voor de waterbuffer. Toen die plannen opdoken, is het overleg over aanpassing van de waterhuishouding in de polder volgens hen op een laag pitje gezet.

Vanaf de jaren tachtig kampt het gebied met wateroverlast. Sindsdien wordt de polder extra ontwaterd en is er inderdaad sprake van bodemdaling, bevestigt Rispens. 'Maar daar is nu eenmaal voor gekozen en het is lang niet zo extreem als elders in Nederland.'

Niet op bordje van boeren

Volgens LTO Noord Midden-Drenthe moeten de problemen met het Fochteloërveen in het natuurgebied zelf worden opgelost en niet op het bordje van de landbouw worden neergelegd. Dat is ook logisch, omdat de twee watersystemen niet meer met elkaar in verbinding staan, stelt Rispens, tevens bestuurslid van de afdeling.

'We hebben geen moeite met het Fochteloërveen, maar we zijn ook niet schuldig aan het waterprobleem daar. Dat heeft nader onderzoek uitgewezen.'

Bezwaren

Omdat voor de bufferzone landbouwgrond in natuur moet worden omgezet, is een vergunningentraject afgelegd. De bezwaren die de boeren via LTO Noord daarbij inbrachten, hebben tot nu toe geen effect gehad. Gemeente Midden-Drenthe redeneert dat het areaal landbouwgrond er in zijn totaliteit niet op achteruitgaat. Natuurmonumenten brengt immers elders aangekochte percelen grond in.

'Op papier komt er nu meer landbouwgrond terug. Maar dat is een sigaar uit eigen doos, omdat het om grond gaat die door de landbouw in gebruik is', reageert Rispens.

Andere maatregelen

De boeren mikken er nu op dat er met de aanleg van de bufferzone ruimte komt voor andere maatregelen. Zoals meer of grotere duikers en het bijplaatsen of opwaarderen van een gemaal. 'Nu de buffer er komt, moet er wat tegenover staan. De landbouw verdient een goed plan. Wij betalen hier ook de meeste waterschapslasten.'

Daarnaast moeten er afspraken komen over de toekomst van de Zeven Blokken, vindt Rispens. 'Het moet nu een keer klaar zijn. Het kan niet zo zijn dat we over een paar jaar weer worden geconfronteerd met een nieuwe grens. Het is een mooi verkaveld landbouwgebied met goede grond. Ik heb zelf 10 tot 15 procent organische stof. Waar vind je dat nog?'

Verstoorde verhoudingen

Volgens de ondernemer zijn de verhoudingen inmiddels aardig verstoord geraakt. 'De projectmensen die hier regelmatig komen praten, gooien alles op de kop en gaan daarna weer weg. Een van hen noemde het hier zelfs een verloren gebied. Wij moeten hier als boeren wel samen verder.'

Inmiddels liggen de eerste bergen zand al op een rijtje. Rispens ziet het allemaal gelaten aan. 'Ik heb me de afgelopen jaren machteloos gevoeld. Er moet wat gebeuren in het gebied. Maar om ons te behoeden voor rampspoed, zijn er goedkopere oplossingen, waar ze niet aan willen. Zolang ze de natuur niet verder opschuiven, kunnen we hier verder blijven boeren. Al blijft het wel opletten.'