Boer onmisbaar in circulaire economie

Ook de agrarische sector doet mee. 'Want je kunt zonder bijdrage van boeren en tuinders geen circulaire economie inrichten', zegt LTO-bestuurder Hans Huijbers.

In het Nationaal Grondstoffenakkoord staan afspraken om de Nederlandse economie steeds meer te laten draaien op herbruikbare grondstoffen. 'We moeten af van de wegwerpcultuur en anders gaan denken over grondstoffen en afval', zegt staatssecretaris Sharon Dijksma (Infrastructuur en Milieu). 'In 2050 moeten we helemaal af zijn van het idee dat je grondstoffen kunt weggooien. Want weggooien is niet meer van deze tijd.'

Volgens Dijksma legt het akkoord de basis voor een circulaire economie. 'Het is de beginstap om de verspilling van grondstoffen en de uitputting van onze aarde aan te pakken.'

Drie thema's

In de plannen staan drie belangrijke thema's centraal: minder verspilling, slimmer hergebruik en betere biocascadering. Dat laatste wil zeggen dat meer componenten met een hoge toegevoegde waarde uit biologisch materiaal worden gehaald. Die componenten vormen de grondstof voor complexe chemische processen zoals het vervaardigen van medicijnen of chemicaliën.

'Prima om daarop in te zetten, maar het is niet genoeg', reageert Huijbers, LTO-portefeuillehouder Duurzaam ondernemen. Hij wijst op de cruciale rol van de bodem. 'Een circulaire economie is niet mogelijk zonder dat de bodem er deel van uitmaakt. Pas als de gebruikte koolstofmoleculen aan het eind weer terug komen in de bodem - waar ook alles begint -, is de economie echt circulair. De bodem is een onmisbaar onderdeel van het proces.'

Huijbers vertrouwt erop dat het bewustzijn hierover de komende jaren zal toenemen. 'En dan komt men vanzelf terug bij boeren en tuinders. Want die beheren een groot deel van de Nederlandse bodem. Daarom hebben ook wij als LTO vol overtuiging dit akkoord getekend.'

Terugbrengen van koolstof

Een probleem is nog hoe het terugbrengen van koolstof in de bodem te belonen is. Minder verspilling en slim hergebruik brengen meestal direct geld op. Voor het in de bodem brengen van koolstof moet een beloningssysteem ontwikkeld worden, meent Huijbers. 'Daar ligt voor ons een forse uitdaging.'

Wat betreft de zuiniger omgang met grondstoffen betekent het akkoord voor de agrarische sector geen drastische koerswijziging, meent Huijbers. 'We hebben op dat gebied al heel veel in gang gezet. Maar tegelijk zijn we op heel wat onderdelen nog lineair bezig.'

Nu wordt in de landbouw bijvoorbeeld nog fosfaat gebruikt dat uit de mijnbouw afkomstig is. 'Dat kunnen we helemaal circulair maken. Of neem onze trekkers. Die rijden nu op diesel, in de toekomst wordt dat wellicht elektriciteit uit zonne-energie. Dit soort zaken vergt nog heel wat van ons als sector.'

Spectaculaire beweging

LTO staat achter het streven naar een circulaire economie in 2050. 'We moeten beseffen dat je in dertig jaar tijd niet kunt omschakelen van een 100 procent lineaire economie naar een 100 procent circulaire. Wel brengen we zo een spectaculaire beweging op gang. En als je geen ambities hebt, kom je er nooit.'