Landbouw laat onderwijs in de steek

Op de NOT, de vakbeurs voor docenten uit het basis- en voortgezet onderwijs, presenteren allerlei bedrijven en organisaties hun onderwijsmateriaal. Onderwijsinstellingen en belangenorganisaties zetten zichzelf en hun sector in de kijker. Ook de land- en tuinbouw was daar altijd present, eendrachtig verenigd in de gezamenlijke stand van Het Kleine Loo, het onderwijsblad van de land- en tuinbouw.

Als bezoeker van de NOT kon je bijna niet om die stand heen. Je kon er terecht voor een bezoek aan een boerderij, voor onderwijsmateriaal over een specifieke sector, maar ook bijvoorbeeld over dierenwelzijn, milieu, gewasbescherming en natuur op de boerderij. En voor gratis lesmateriaal waar je anders niet zo gemakkelijk aan komt als leerkracht, zoals bieten voor een lesproject over suiker of steenwol voor een les over de tuinbouw.

Verleiden

Een leerkracht die geen idee had wat je op school zoal met de land- en tuinbouw zou kunnen, werd daar op een spoor gezet. Zien was verleiden.

Hoe anders was het deze keer op de NOT. De aanwezigheid van de land- en tuinbouw: stichting Blij met een Ei en Kip.Kiplekker waren er met hun onderwijsmateriaal. In een andere Jaarbeurshal stonden twee bedrijven die 'iets met land- en tuinbouw' hadden: het bloembollenbedrijf Baltus met bloembollenproject voor basisscholen en GrowWizzKid met een belichte groenteteeltproject op school. Beide projecten op commerciële basis (voor de meeste scholen een drempel).

Niets te melden?

Heb je als land- en tuinbouw dan echt niets meer te melden op de belangrijkste onderwijsvakbeurs van het land? Terwijl het dag in dag uit in de media alleen maar lijkt te gaan over voedsel en voedselproductie en wat daar mis mee is.

De afgelopen jaren is de onderwijscommunicatie van agrarisch Nederland (noodgedwongen) op een lager pitje gezet. Het werd overgelaten aan de verantwoordelijkheid van afzonderlijke sectoren, ketens en 'marktpartijen'. Dat financieringsmodel werkt niet goed. De gezamenlijke land- en tuinbouw kan de boodschap niet goed meer kwijt.

Onderbelicht

Boer en tuinder, hun ondernemerschap en vakmanschap, en de maatschappelijke thema's die relevant zijn om over te communiceren blijven daardoor onderbelicht. Sommige sectoren zijn zelfs helemaal uit beeld verdwenen bij het basis- en voortgezet onderwijs.

Dat zouden we met z'n allen niet moeten willen. Geen enkele andere economische sector ligt zo erg onder het maatschappelijk vergrootglas. Voedselproductie, de gezondheid van voedsel, natuur, milieu en dierenwelzijn zijn regelmatig terugkerende gespreksstof op school.

Uitleggen

Je hebt wat uit te leggen en te vertellen als land- en tuinbouw. Over wat boeren en tuinders doen, over hoe ze dat doen en over hoe ze dingen op hun bedrijf nu anders doen dan vroeger. Vakmanschap en ondernemerschap, daar gaat het in wezen over. Daarover moet je stelselmatig blijven communiceren.

De georganiseerde land- en tuinbouw kan dit probleem van actieve aansturing alleen zelf oplossen. Het wordt tijd dat er vanuit het georganiseerde bedrijfsleven (LTO Nederland?) weer meer centrale organisatie en regie in deze tak van de communicatie komt. Ook om de initiatieven die er zijn, meer ruggensteun en houvast te geven. Collectieve belangbehartiging kun je niet aan de markt overlaten.

Ton SchönwetterPR en P/Bureau Het Kleine Loo