Pas op de plaats met mestverwerking

Ondernemers die op hun bedrijf meer fosfaat produceren dan ze binnen de gebruiksnormen kunnen aanwenden, zijn sinds 2014 verplicht een deel van het fosfaatoverschot te verwerken of te laten verwerken. Doel van de maatregel is het bereiken van evenwicht op de mestmarkt en het wegnemen van druk op het stelsel van gebruiksnormen en gebruiksvoorschriften.

In de regio Zuid ging het in 2014 al om verplichte verwerking van 30 procent van het bedrijfsoverschot. In 2015 werd dat 50 procent en dit jaar moet in Zuid 55 procent van het overschot worden verwerkt. Oost startte met een percentage van 15. In 2015 is dat verhoogd tot 30 procent en dit jaar is het 35 procent. In 2014 moest in de rest van het land 5 procent van het bedrijfsoverschot worden verwerkt. In de twee daaropvolgende jaren was dat 10 procent.

In 2017 evenwicht

Binnenkort moet staatssecretaris Martijn van Dam (EZ) een beslissing nemen over de verplichte mestverwerking in het komende jaar. Eerder kondigde hij aan dat het zijn bedoeling is in 2017 te komen tot evenwicht op de mestmarkt. Op dat moment leek het erop dat daarvoor in Zuid een verwerkingspercentage van 60 (plus 5 procent) nodig zou zijn, in Oost van 50 (plus 15 procent) en in de rest van het land 10 (geen verhoging). De Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM) gaat dat op basis van de actuele situatie nog eens narekenen en brengt vervolgens een advies uit aan de staatssecretaris.

LTO en NVV vinden een verdere verhoging nu geen goed idee. Ze gaan bij Van Dam pleiten voor een pas op de plaats in 2017. Argument daarvoor is met name de vraag of hogere verplichtingen in de praktijk zijn na te leven. 'De capaciteit om die extra mest te verwerken, moet er ook echt wel zijn', licht Harry Kager toe. Hij is LTO-specialist Water & Bodem.

Andere prijszetting

Kager benadrukt dat LTO en NVV niet weglopen voor het eerder vastgestelde doel: het bereiken van evenwicht op de mestmarkt door mestverwerking. 'Het is nodig om de binnenlandse markt te ontlasten. Dat zal ook tot een andere prijszetting leiden voor de mestafzet.' LTO stelde al eerder dat het ook de beste remedie is tegen mestfraude.

LTO en NVV willen wachten met de beslissing om een substantiële hoeveelheid extra mest te laten verwerken. 'Het risico dat het niet lukt, is nu te groot', stelt Kager. Het pleidooi om een pas op de plaats te maken wordt binnenkort aan het ministerie van EZ voorgelegd. Er is nog in alle regio's te weinig capaciteit beschikbaar en er zijn vraagtekens of de verwerkingscapaciteit volgend jaar niet lager uitpakt.

Hoogwaardige verwerking

Tegelijkertijd moet de ontwikkeling naar hoogwaardige mestverwerking worden versneld. 'We moeten echt proberen om mestkorrels te maken en producten die als kunstmestvervanger op de markt kunnen worden gebracht. Dat schept een solide basis voor mestverwerking in Nederland', aldus Kager. 'Dit moet meer worden ontwikkeld, voordat de percentages omhoog kunnen.'

John van Paassen, voorzitter van coöperatie Demac en eerder voorzitter van mestcoöperatie Mestac, pleitte vorige week voor het invoeren van één verwerkingspercentage voor heel Nederland. Volgens hem zitten ook buiten de regio's Zuid en Oost heel wat overschotbedrijven. Hij denkt aan 50 procent voor het hele land. Op die manier zal de afzetprijs van onbewerkte mest fors dalen. Tegelijk krijgt de mestverwerking volgens Van Paassen een stevige impuls. Hij stelt dat wanneer er meer mest wordt verwerkt, er vanzelf meer geld is voor het verder ontwikkelen van de techniek.

Rigoureus

Kager vindt dat plan wat al te rigoureus. Enige aanpassing van het verwerkingspercentage buiten Zuid en Oost zou goed kunnen, maar in één keer naar 50 procent gaat hem te ver.