'Stalbrand alleen nieuws bij dode dieren'

Het is 26 augustus, 10 uur en al 26 graden Celsius. De ventilatoren achter de luchtwasser draaien volop. Poels heeft de eerste controleronde van de dag bij zijn 4.100 vleesvarkens erop zitten. Al is het tropisch warm, hij maakt zich daar absoluut niet druk om. De 51-jarige varkenshouder heeft letterlijk voor hetere vuren gestaan, omdat hij ook actief is bij de brandweerpost Schaijk.

Twintig jaar geleden begon Poels bij de vrijwillige bandweer. Intussen is deze vrijwilligersbaan uitgebreid met de functies postcommandant, officier van dienst en instructeur. Een betaalde baan van twee dagen per week. 'Net als met mijn varkensbedrijf ben ik er 365 dagen per jaar, 24 uur per dag mee bezig.'

Stalbrand

Als snel gaat het gesprek over brandveiligheid en het grootschaliger houden van dieren. 'De impact van een stalbrand is voor de ondernemer en zijn gezin, de dieren en de omgeving meestal groter. Brand is niet altijd te voorkomen, maar de gevolgen zijn flink te beperken, als veehouders meteen 112 bellen', stelt Poels. 'Vaak probeert hij eerst zelf de brandhaard te doven waardoor kostbare tijd verloren gaat. Jammer, want elke stalbrand is voer voor de pers.'

De keer op keer negatieve berichtgeving schaadt het imago van de intensieve veehouderij, vindt Poels. Als voorbeeld haalt hij zijn ervaring aan als officier van dienst bij een fatale stalbrand.

Gekrijs

'Ik heb net als mijn brandweercollega's geen enkel gekrijs gehoord. Varkens in een brandende stal stikken razendsnel door de vrijkomende dampen. Die waren niet te redden, maar dankzij goed gecoördineerd bluswerk hebben wij de varkens in alle andere stallen gered. Dit goede nieuws is helaas geen nieuws, want de media berichtten alleen over grote aantallen dode dieren en gekrijs dat tot ver in de omgeving gehoord zou zijn.'

Door laswerkzaamheden op zijn bedrijf heeft de varkenshouder ook een keer te maken gehad met brand. 'Omdat ik altijd een blusser met schuim binnen handbereik heb en weet hoe ik te werk moet gaan, heb ik het vuurtje zelf kunnen blussen. Had ik die expertise niet, dan zou ik direct 112 bellen.'

Gespecialiseerd

Het combineren van zijn twee intensieve banen lukt Poels prima. Bij het toekomstbestendig maken van zijn gesloten bedrijf met 225 zeugen is hij in 2014 gespecialiseerd in de vleesvarkenshouderij. 'Ik wil geen personeel en het werk moest passen bij mijn brandweertaken.' Kien is hij op de voerkosten per kilo groei en de opbrengstprijs. 'Elke cent tikt flink door als je tienduizend varkens per jaar aflevert.'

Bijna al het werk kan de ondernemer uit zijn handen laten vallen, als de pieper gaat. Binnen 4,5 minuut na een melding moet een brandweerwagen uitrukken. In die tijd moet hij 1,75 kilometer rijden, met klittenband de juiste functie op zijn tenue vastmaken, zich in een brandwerend pak hijsen, zijn helm pakken en plaatsnemen in het voertuig. 'Alleen als ik bezig ben met het laden van slachtrijpe varkens is dat lastig te doen. Gelukkig springt onze zoon Willem dan bij.'

Brandmuren

Brandveilig bouwen is voor Poels een vanzelfsprekendheid. Vanwege de beperkingen van het bouwblok is de nieuwste vleesvarkensstal haaks op de bestaande stallen geplaatst. De verbinding tussen de gebouwen is de brijvoerkeuken met de technische ruimte, die is voorzien van brandmuren. 'In de voorbereidende fase heb ik een specialist van de verzekeraar erbij gehaald. Het gebruik van materialen met brandklasse B was op dat moment nog niet verplicht, maar daar heb ik natuurlijk wel op ingespeeld.'

De varkenshouder heeft de brandveiligheidszaken zichtbaar goed op orde. Schuimblussers hangen op verschillende plaatsen op zijn bedrijf zoals bij de luchtwasser en in de brijvoerkeuken. Ook vallen de speciale armaturen in de nieuwe afdelingen op. De tl-lampen en de elektronica zitten in een buis van kunststof, zodat de lichtbron beschermd is tegen de corrosieve werking van stallucht, stof en vocht. 'Ze zijn wat duurder in aanschaf, maar de tl-lampen gaan aanzienlijk langer mee en de kans op kortsluiting of vonkjes is nagenoeg uitgesloten.'

Weg weten

Poels benadrukt het belang van het goed de weg weten bij een calamiteit op een bedrijf. 'Daarom oefenen wij als brandweerpost Schaijk bij bedrijven met varkens, koeien en kippen. Het gaat dan niet alleen om situaties met brand, maar ook om lekkende zuuropslagen bij luchtwassers en het vrijkomen van mestgassen waaronder het dodelijke H2S (waterstofsulfide)', verduidelijkt Poels. 'Een plattegrond van de actuele bedrijfssituatie bij de buitendeuren bevestigen helpt, als elke seconde telt.'