AH-deal is te zot voor woorden

Lof der Zotheid heet het satirische werk uit 1509 van de Rotterdamse humanist Erasmus waarin hij uitroept: 'IJdelheid der ijdelheden, alles is ijdelheid.' Hij stelt tal van ondeugden en misstanden aan de kaak en spaart de kerkelijke en wereldlijke leiders daarbij niet.

Het boek wordt dan ook in verschillende landen op de zwarte lijst geplaatst. Prediker 1,2 stelt echter dat er mensen zijn die zich aftobben en inspannen met wijsheid en kennis van zaken, maar wat ze daarmee verdienden, grotendeels moeten afgeven aan anderen, die zich niet inspanden. En ook dat is ijdelheid en grote onbillijkheid.

Geen overleg

Vergelijkingen lopen altijd mank, maar de afspraken die Albert Heijn met Natuur & Milieu maakte over minder gewasbeschermingsmiddelen gebruiken doet aan die uitroep in Lof der Zotheid denken. Zonder enig overleg met de sector wil AH dat binnen afzienbare termijn 28 middelen niet meer worden gebruikt op aardappelen, groente en fruit die de supermarktketen in haar winkels verkoopt.

Met de sector, die met verstand van zaken verantwoordelijk is voor de productie in ons land, is niet gesproken. Kennelijk gelden die eisen, die vanaf 2019 van kracht zullen zijn, ook niet voor producten die uit het buitenland komen en de interne Europese markt wordt weer opnieuw geschoffeerd.

Effectiviteit

Een ander aspect is de effectiviteit van die eis om het gebruik van middelen te minderen. Het is slechts een klein deel van de Nederlandse AGF-productie, die in onze supermarkten wordt verkocht. Het grootste deel wordt geëxporteerd.

Bovendien heeft AH slechts een beperkt aandeel van die binnenlandse markt. Zij is weliswaar een belangrijke speler, maar neemt maar een klein gedeelte van de totale AGF-productie af.

Impact gering

Als er dan ook substitutie met buitenlandse AGF-producten plaatsvindt, is de impact van een dergelijke maatregel op het middelengebruik in ons land gering en lijkt het meer op een actie om het eigen imago bij de consument te versterken. Mogelijk door onvolledige consumenteninformatie.

Het toelatingsbeleid van middelen is in de EU en ons land wettelijk geregeld. Als partijen serieus, wetenschappelijk onderbouwd, zien dat een middel niet meer toegepast moet worden, zijn er kanalen om dat te realiseren. Het toelatingsbeleid lijkt echter steeds meer een politieke aangelegenheid.

Willekeur

Dat brengt willekeur met zich mee en om politiek gewin worden middelen in een kwaad daglicht gesteld. Mensen bang maken voor het product en de gevolgen voor het milieu, en actie ondernemen om over de rug van boer en tuinder het eigen imago te versterken.

Een interessante vergelijking is om de impact van de residuen van anticonceptiemiddelen op het milieu in kaart te brengen. Via 'zuiveringsinstallaties' van het riool zijn daar vast en zeker nadelige effecten voor de maritieme en andere biodiversiteit van te vinden. Het is echter zeker niet populair om daar actie tegen te voeren. Dat levert vast weinig politieke bijval en donaties op.

Algeheel verbod

Bovendien, alleen een algeheel verbod van een middel stimuleert onderzoek naar een beter alternatief. Een beperking voor een zeer klein deel van de productie doet dat niet. De grote concerns die de nieuwe middelen ontwikkelen, werken mondiaal en niet in de achtertuin van AH. Het is te zot voor woorden.

Jeroen Kloosadviseur Akkerbouw LTO Nederland