'Reductie van broeikasgassen belonen'

Er komt nog weinig terecht van mest tot waarde brengen, concludeert het InnovatieNetwerk in een update van het rapport 'Markt voor Mest' in opdracht van het ministerie van Economisch Zaken. Het probleem ligt vooral bij het gebrek aan samenwerking tussen stakeholders.

Harry Kager, LTO-beleidsmedewerker en kenner van dit dossier, onderschrijft die conclusies op hoofdlijnen. Hij pleit voor een 'jumpstart', waarbij meerdere veebedrijven in één keer overgaan tot de aanschaf van een mestverwerkingsinstallatie.

Belangrijke stap

Dat Royal FrieslandCampina (RFC) als kartrekker, in nauw overleg met LTO, Duurzame Zuivelketen en de overheid, nu de bouw van duizend monovergisters initieert, is een belangrijke stap, stelt Kager. 'Door deals te sluiten met producenten kan op aanschaf en onderhoud tientallen procenten worden bespaard.'

De installatie van een monovergister kost normaal tussen de 650.000 en 800.000 euro. Volgens de LTO-beleidsmedewerker wordt dat met dit initiatief zeker enkele tonnen goedkoper.

EU-geld

Daarbij is nog een extra regeling in de maak. Dat betreft een deel van de pot met 10 miljoen euro EU-geld. Vanuit ZuivelNL is het voorstel gedaan om dit geld als 'verdubbelaar' te gebruiken voor boeren die investeren in mestverwerking en monovergisting.

Wie via het RFC-initiatief een monovergister aanschaft, kan de eigen bijdrage verhogen door een bijdrage uit deze pot. 'Deze regeling moet nog goed worden gekeurd, maar er is goede hoop dat dat lukt', zegt Kager. 'Dat moet ook, want de hoge aanschafkosten vormen een belangrijk struikelblok voor mestverwerking.'

Beloningsstructuur

Een ander heikel punt noemt Kager de beloningsstructuur vanuit de overheid voor duurzame energieopwekking. 'De subsidie daarop is aardig, maar in de wereldwijde klimaatakkoorden draait het om terugdringen van broeikasgassen. Dat is ook waar alle multinationals nu aan werken of proberen te werken', zegt hij.

'Onze nationale overheid anticipeert daar nog niet op. Zij verstrekt louter subsidie, die ook nog laag is ten opzichte van buurlanden, voor de opwekking van energie.'

Methaanreductie

Kees Kroes, specialist mestverwerking bij Projecten LTO Noord, deelt die opvatting. 'In Duitsland zijn vorig jaar opnieuw regelingen getroffen voor monovergisters met een vergoeding over twintig jaar met een hoogte van 23,8 cent per kilowattuur. Ook een beloning op methaanreductie wordt daarin meegewogen.'

De kracht van monovergisters zit juist in die reductie van methaan, weten Kager en Kroes. Vandaar ook het belang van RFC (zie kader). Voor de verwerking van mest kan het een interessante tussenstap zijn. Kager denkt dat monovergisters met de jumpstart al snel interessant worden voor melkveehouders die veel mest hebben en een belangrijk deel moeten verwerken.

Tweehonderd koeien

Kroes is ook positief, maar voorzichtiger. 'Ik schat in dat je toch wel tweehonderd koeien moet melken, voordat een monovergister interessant wordt. Het blijft hoe dan ook een hele investering. Sowieso moet je je businesscase als boer goed doorrekenen, alvorens je tot koop overgaat.'

Auke Jan Veenstra is programmanager Klimaat en Energie bij LTO Noord. Hij is betrokken bij stichting Groen Gas Nederland en staat daarmee aan de wieg van het initiatief van de jumpstart.

Bonusregeling

Veenstra verwacht vanuit RFC een bonusregeling voor melkveehouders die via monovergisting meehelpen aan CO2- en methaanreductie.

'Dat kan helpen, net als de reductie op de aanschafkosten die dit plan met zich meebrengt. Maar we moeten realistisch blijven. Een monovergister rendabel krijgen is ook met dit initiatief nog uitdagend. Het is geen kip met gouden eieren.'

Grote installaties

Over de inzet op enkele grote installaties is Veenstra verbaasd. 'FrieslandCampina wil waarschijnlijk haar leden verschillende opties bieden en voorsorteren op de mogelijke toekenning van kunstmestvervangers uit digestaat. Maar het effect van deze aankondiging is dat het de markt verstoort', meent hij.

'Boeren gaan achterover hangen tot FrieslandCampina het regelt en die tijd is er niet. FrieslandCampina kan nooit binnen een jaar meerdere grote vergisters operationeel krijgen.'