Meer weidevogels door samenwerking

In en rond de Hesenser- en Lionserpolder onder de rook van Leeuwarden werden vorig jaar 1.533 broedparen van de kievit, grutto, scholekster en tureluur geteld, in 2014 waren dat er ruim 1.000.

Opvallend zijn de vele verschillende vormen van natuurbeheer in het gebied: ruim de helft van het areaal is agrarisch natuurbeheer, een dikke 20 procent particulier natuurbeheer als compensatie voor de rondweg de Haak om Leeuwarden en Natuurmonumenten bezit 180 hectare. De partijen zijn sinds 2009 verenigd in Natuerkoöperaasje Baarderadiel, die deelneemt binnen het agrarisch collectief Westergo.

Bijzonder

Het lidmaatschap van Natuurmonumenten is bijzonder, stelt voorzitter Skelte Brouwers van de natuurcoöperatie. 'In Friesland zijn wij de enige die op deze manier met een natuurorganisatie samenwerken. Met elkaar hebben we een doel: de weidevogelpopulatie in stand houden. Daarin vinden we elkaar steeds beter. Natuurmonumenten ziet bijvoorbeeld ook dat verruiging van het land leidt tot meer predatie.'

De animo onder boeren om mee te doen aan agrarisch natuurbeheer is groot in het gebied. Van 2014 op 2015 verdubbelde het areaal. Maar het budget is op, stelt Brouwers.

Geen budget meer

'Tien boeren willen nog meedoen, maar er is geen budget meer. Nu de melkprijs op 25 cent per kilo zit, is dit voor de overheid het grote moment daar iets aan te doen.'

Jelle de Boer van Natuurmonumenten constateert 'dat in de Hesenser- en Lionserpolder boeren en Natuurmonumenten op één lijn liggen'. 'Daar waar we in andere gebieden nog wel eens aan de bel trekken als iemand maait terwijl er weidevogels boven de trekker vliegen, is dat hier niet nodig', zegt hij.

Extensieve boeren

'We hebben het geluk dat hier vooral extensieve boeren zitten. Wij willen de samenwerking nog meer intensiveren door bij elkaar in de keuken te kijken. Dit is een van de mooiste gebieden voor weidevogels. Het is een ruim gebied, nat en droog, met oude graslanden en greppels. Er is veel potentie hier.'

Doordat de inrichting van de ruilverkaveling onlangs is afgerond, verwacht De Boer in het 300 hectare grote reservaatgebied nog meer vogels te trekken.

Gebied natter

'Stuwen en inlaten zijn geplaatst en het waterpeil is verhoogd. Doordat het gebied veel natter wordt, kunnen de slobeend, kuikeneend en krakeend ook profiteren. We hopen dat ook de kemphaan hiernaartoe komt.'

Melkveehouder Tjalling Rodenhuis in Jorwert die agrarisch en particulier natuurgrond heeft en land van Natuurmonumenten pacht, merkt dat het aantal eenden op zijn percelen toeneemt. Ook hij is tevreden over het aantal weidevogels; op zijn 8,5 hectare compensatiegrond trof hij dit jaar zeventig nesten aan.

Koeien baat bij

'De weidevogels zijn een lust voor het oog. Maar ook de koeien hebben baat bij agrarisch natuurbeheer. In de lasagnekuil zitten meer prikkels, waardoor de koeien gezonder zijn. Zo hebben ze minder last van uierontsteking.'

Hoewel ze optimistisch zijn over de resultaten, houden alle partijen hun hart vast voor de toenemende predatie van de vos, maar ook van de buizerd, wilde katten en de steenmarter. 'We proberen bosjes en dergelijke kort te houden om zo het habitat te verslechteren. Maar het blijft zorgelijk.'