GLB: voortgang, maar tegen welke prijs?

De spanning is vandaag verder gestegen in Luxemburg. In de ochtend wederom een paar informele gesprekken gehad in de ontbijtzaal van het hotel. Het gebouw waar wordt onderhandeld, ligt aan de andere kant van de straat, het is dus vrij logisch dat veel ministers hier verblijven.

De Duitse staatssecretaris maakt zich erg zorgen over het teruggaan naar ouderwetse marktinstrumenten, terwijl de Ierse landbouworganisaties vooral willen blijven vasthouden aan de toeslagrechten op basis van historische productie. Verder zie je een groot verschil in productinteresses.

De Italianen blijven maar doorgaan over plantrechten voor wijn. Terwijl wij bijvoorbeeld meer bezig zijn met melk en de passages in de tekst over dit onderwerp. Iedereen zijn 'cup of tea'.

Interpretatie

Als in de loop van de middag de nieuwe tussentijdse aanpassingen bekend worden, ontstaat er een enorme heisa over de interpretatie van verschillende artikelen. Bepaalde passages waren al ingewikkeld, maar het is nu nog complexer en langer geworden.

Hierdoor vrees ik dat ondanks dat er goede punten voor de Nederlandse boeren in de teksten zitten, de politiek wel enorm veel administratieve lasten, interpretatieruimte en mogelijkheden voor verschillend gebruik van regels op nationaal niveau creëert. Ik vraag me af of dit de herkenbaarheid van het landbouwbeleid als Europees beleid ten goede komt.

Een bepaalde gemeenschappelijke doelstelling en aanpak moet wel overeind blijven om op lange termijn het nut en de noodzaak van het GLB te kunnen bewaken.

Uitsluiten GLB-ontvangers

Gelukkig zien we een aantal elementen terugkomen die wel gemeenschappelijk blijven, zoals bijvoorbeeld het uitsluiten van GLB-ontvangers als sportverenigingen, vliegvelden, recreatieterreinen wordt verplicht in heel Europa. Ook lijkt een verplichte extra directe betaling voor jonge boeren eindelijk een feit op Europees niveau.

Op andere onderdelen zien we ook beweging die positief is en waar we ons voor hebben ingezet. Zo lijkt het uit productie halen van goede landbouwgrond verder te worden ingeperkt door aanpassing van de vergroeningsmaatregel die een ecologisch focusgebied op bouwland verplicht.

De verplichting wordt teruggebracht van 7 naar 5 procent van het bouwland en het lijkt erop dat stikstofbindende gewassen als lupine, bonen of erwten en vanggewassen als groenbemesters ook kwalificeren voor de vergroening.

Landschapelementen

Daarnaast worden aangrenzende landschapselementen buiten de subsidiabele grond maar wel in beheer van de boer meegeteld binnen de vergroeningsverplichting. Als een boer minder dan 15 hectare bouwland heeft, wordt hij vrijgesteld.

Morgenochtend moet de finale klap op het akkoord worden gegeven. Of dat lukt, wordt nog even afwachten. De ministers zitten eerst nog om tafel om hun laatste aanpassingen te maken, om morgen met het Europees Parlement en de Europese Commissie tot een deal te komen. Wij zijn op weg naar Brussel, morgen de laatste (?) dag.

Albert Jan Maat

• GLB-weblog Maat deel 1 en deel 3