'Door fokwaarde naar 42 procent minder methaan in het jaar 2050'

Broeikasgassen zorgen ervoor dat warmte wordt vastgehouden en worden dan ook als oorzaak gezien van de opwarming van de aarde. Methaan, een van die broeikasgassen, werkt daarin 27 keer zo sterk als kooldioxide. Methaan komt met name uit de bek van de koe, maar ook uit de mestopslag. In de komende jaren gaat onder andere CRV hier meer op focussen. Op diverse manieren wordt aan reductie gewerkt, nu dus ook met een fokwaarde.

We gaan er bij een ander kenmerk niet op achteruit wanneer we op methaan fokken

Tjebbe Huybrechts, global director information solutions bij CRV

Waarom hebben jullie een fokwaarde voor methaanuitstoot ontwikkeld?

'Methaanreductie is belangrijk voor de 'licence to operate' van onze melkveehouders. De veehouderijsector is verantwoordelijk voor 7 procent van de wereldwijde broeikasgasuitstoot, vooral door methaan. En 32 tot 40 procent van de wereldwijde methaanuitstoot komt van vee. Dat was de reden om dit vijf jaar geleden met onze partners Royal FrieslandCampina en Wageningen University & Research op te pakken, met steun van het landbouwministerie.'

Hoe gaat dit in zijn werk?

'We hebben via het project 'Climate Based Cattle Breeding' sniffers geplaatst op bedrijven met melkrobots. Dat zijn kastjes die de methaanuitstoot vanuit de bek van de koe meten. Zo kwamen we tot 3 miljoen analyses van 12.000 koeien. Dit is wereldwijd de grootste dataset met methaandata. Het onderzoek kostte 1,5 miljoen euro, een flinke investering. Maar alle deelnemers waren enthousiast. Als je 89 boeren hieraan kunt laten meedoen, dan denk ik ook dat voornamelijk die innovatoren zien dat we niet blind kunnen zijn voor de uitdagingen die voor ons staan.'

Wat betekent dat in de praktijk?

'Doordat we als CRV met onze lange ervaring veel kennis van de koe bezitten, kunnen we de genetische inzichten samen met onze partners omzetten in kracht. Op deze manier kunnen we een reductie van de methaanuitstoot realiseren tot wel 40 procent in 2050. Gemiddeld is dit een verbetering van 1 procent per jaar. Nederland is overigens niet het eerste land dat een dergelijke fokwaarde heeft. In Canada was die er twee jaar geleden al.'

Met een bijzondere fokwaarde als resultaat?

'Ja. Het voordeel van fokkerij is dat de goede genen worden verankerd in het dier en worden gestapeld van generatie op generatie. Een ander pluspunt is dat het effect van fokkerij blijvend is. De behaalde reductie verdwijnt niet. Bij sommige andere maatregelen is dat wel het geval, bijvoorbeeld wanneer er wordt gestopt met voeren.'

Dit moet iedereen inzetten?

'Het fokdoel van de veehouder moet vooropstaan. Methaan kan hier een onderdeel van zijn. Maar een veehouder zal natuurlijk niet alleen op methaan fokken. Al bij de geboorte van de koe weet je dat ze haar leven lang minder methaan uitstoot. Als je daar weer op selecteert, gaat de volgende generatie stoot minder methaan uit. Dat is cumulatief en werkt anders dan bij bepaalde voeradditieven, die overigens ook een belangrijke bijdrage leveren aan reductie van methaanuitstoot. Daar doen wij geen afbreuk aan. Via genetica werkt het trager, maar de impact is enorm.'

'Laat ons duidelijk zijn: veehouders staan zwaar onder druk. Wij zijn niet degene die eenzijdig gaan bepalen hoe zij moeten werken. We bieden een oplossing die te combineren is met andere oplossingen. Richting de praktische implementatie is een extra innovatie doorgevoerd, doordat we hebben gekeken naar hoe we vooruitgang kunnen boeken in methaanreductie zonder dat dit direct impact heeft op de gezondheid, levensduur en productie van de koeien. Dat maakt deze fokwaarde uniek.'

'Mogelijk gaan we wel iets minder vooruitgang creëren op bepaalde kenmerken. Maar het is niet zo dat we er bij een ander fokkerijkenmerk op achteruitgaan door op methaan te fokken.'

Ziet de boer dat ook?

'Het is belangrijk voor hun toekomst. Maar mogelijk zien zij niet direct de plus. We zoeken samenwerkingen in de keten om fokken op methaan impactvol te maken. Dat gebeurt niet zomaar, we moeten met partners kijken hoe we kunnen zorgen dat we tot koeien komen die zorgen voor economisch rendement en tegelijkertijd hun ecologische impact beperken. Wie is bereid hiermee de draad op te pakken? Dat kan bijvoorbeeld in duurzaamheidsprogramma's, waarbij bepaalde inspanningen van veehouders worden beloond.'

Is dit toe te passen met genomics?

'Zeker. Dat maakt het extra gemakkelijk de veestapel genetisch te verbeteren. Dit omdat je tijdig weet welke kalveren je het beste kunt aanhouden om mee verder te fokken. Door daarnaast te fokken op bijvoorbeeld verhoging van de levensproductie heb je ook minder jongvee voor vervanging nodig. Dat is niet alleen positief voor de uitstoot van methaan, maar ook voor de portemonnee van de boer.'

Krijgen ook stieren buiten CRV die fokwaarde?

'Ja, alle stieren met dochters met meetgegevens krijgen een fokwaarde. Daarnaast kunnen stiereigenaren ervoor kiezen om van jonge stieren genoomfokwaarden voor methaan te laten berekenen. Wij zijn er voorstander van om daar heel open in te zijn.'
'De fokwaardeberekening voor methaanuitstoot is openbaar. De ene stier krijgt wellicht 110 voor methaanreductie en de ander 101. Hoe hoger, hoe beter. We vinden het belangrijk dat onze leden hierin vooroplopen. Wij moeten vandaag de oplossing hebben om morgen klaar te zijn om te voldoen aan eisen die mogelijk worden opgelegd.'