'Geef boer voogdij over wisselpolder'

Naast stikstof heeft provincie Zeeland nog andere problemen zoals PFAS, verzilting en klimaatverandering. Door de boeren voogdij te geven over de wisselpolders, pakken we meerdere problemen aan en laten we boeren en natuur met elkaar samenwerken.

Wisselpolders kunnen deel uitmaken van de oplossing voor bovenstaande problemen. Maar boeren zien hun akkers of weilanden dan wel eerst tijdelijk veranderen in een natuurlandschap door sedimentrijk water uit de Westerschelde toe te laten. Boeren kunnen deze grond tientallen jaren niet meer op de traditionele manier gebruiken.

Bioremediatie

Er zijn planten, zoals zeebies, die mogelijk al in het stadium van de fase met getij PFAS kunnen onttrekken en afbreken. Dit proces heet bioremediatie. Wanneer de grond voldoende is opgeslibd, kan er weer een akker of weiland van worden gemaakt. Deze grond is dan extra vruchtbaar. De eerste jaren kunnen er alleen zilte gewassen worden verbouwd. Maar tegelijkertijd zorgt het opslibben ook voor tegendruk en houdt het verdere verzilting tegen. Zoet water gebonden landbouw is dan gemakkelijker in stand te houden.

Het is begrijpelijk dat er vanuit de sector nogal wat weerstand is tegen wisselpolders. Volgens gedeputeerde Arno Vael (BBB) moeten we nadenken over hoe we het voortbestaan van die bedrijven zien.

Dit is waar het voogdijschap zijn intrede doet. We maken boeren als goede voogden onderdeel van de wisselende landschapsfuncties. Boeren beschermen deze ontwikkeling en worden hierin bijgestaan door ecologen.

Compensatie

In de periode waarin de polder onder water staat, compenseert de overheid de boeren en betaalt hen om natuurbeheer uit te voeren.

De binnendijk achter de polder moet worden verstevigd, maar minder hoog dan de huidige buitendijk. Meestal is dit ook goedkoper. Bovendien is een onbegroeid, droogvallend slik goed in het afbreken van schadelijke koolstofverbindingen. Daar koppelen we een bepaalde waarde aan die wordt uitbetaald aan de voogden van de wisselpolders. Net als carbon credits, maar dan voor het verbeteren van de waterkwaliteit. Voor boeren die slikken aanleggen in de wisselpolder, ontstaat op die manier een verdienmodel.

Afspraken maken

Om dit te realiseren, is het vanzelfsprekend dat de overheid een betrouwbare partner is en goede afspraken maakt. Spreek af dat er op biologische wijze wordt gewerkt, laat compensatieregelingen doorlopen zolang boeren geen zekerheid hebben of een verdienmodel ook op de lange termijn houdbaar is en sluit langlopende contracten voor het natuurbeheer van generatie op generatie.

Zo kan het gebied veranderen en blijven boeren bestaan. Als zij als voogden samenwerken met de natuur, kan de overheid zich gedeeltelijk terugtrekken. De wisselpolders worden dan vertegenwoordigd door boeren die staan voor het belang van een gezonde bodem en een gezonde en veilige Westerschelde.

Wetenschappers blijven de wisselpolders monitoren en maken samen met boeren langetermijnplannen. Zo behouden we onze boeren, versterken we de natuur en houden we Nederland veilig tegen het water. Door de boer als voogd aan te stellen, is de natuur verzekerd van goede representatie van generatie op generatie.