'In de wroetstal zijn de varkens socialer en hebben ze meer interactie'

Christian van de Kamp nam onlangs deel aan de vijfde kennissessie rond de roadshow 'Winst van een goed ingericht activiteitsgebied voor varkens' van VKON en Wageningen Livestock Research. Daar stak hij zijn enthousiasme over de wroetstal niet onder stoelen of banken. Met dit houderijsysteem durfde de familie het aan om helemaal te stoppen met couperen.

'Drie rondes haalden we alleen de laatste 1,5 centimeter van de staart. Toen was de stal klaar en stopten mijn schoonmoeder en ik daar ook mee', merkt Sabine van de Kamp op. Sinds de wroetstal in gebruik is, deden zich daar geen problemen voor met staartbijten.

De dieren hebben 1,1 vierkante meter per vleesvarken tot hun beschikking met een bedding van stro en zaagsel (1:2). Dat biedt volop ruimte om te wroeten en voor natuurlijk gedrag. De pot wordt twee à drie keer per week ingestrooid. 'Daar zijn ze dan continu mee bezig', zegt Christian van de Kamp. Qua arbeid is dat een halfuurtje per keer. De kosten van het strooisel liggen op dit moment tussen de 9 en 10 euro per vleesvarkensplaats.

Van de Kamp noemt de vleesvarkens in de wroetstal rustiger. 'Ze zijn socialer en er is tussen de dieren meer interactie. Qua genetica hebben wij nog steeds hetzelfde varken, de TN50 x Tempo. Maar door de manier waarop we de dieren houden, is het een ander vleesvarken.' De varkens zijn voor een nichemarkt en worden niet gevoerd op maximale groei. 'Dat maakt misschien ook verschil.'

De mobiliteit van de dieren is ook opvallend beter. De overgang van de speen- naar de vleesvarkensstal zorgt soms voor wat spierpijn. 'Een kwestie van even in de gaten houden', zegt de varkenshouder. In het hok heeft elk deel zijn eigen functie. Voorin staan op een plateau de voerbakken. Dan de ingestrooide pot, met achterin ruimte om te mesten. 'Een varken krijg je op mesten relatief gemakkelijk zindelijk; op het pissen niet.'

De mestgoot wordt zeven á acht keer per dag leeggetrokken. Wanneer die dagelijks vaak genoeg draait en de ketting elke week wordt ingevet, is het een probleemloos systeem, geeft Van de Kamp aan. De energieneutrale stal is uitgerust met een luchtwasser. Door de dagontmesting is het stalklimaat aangenaam voor varken en veehouder.

De vaste mest heeft een hoog organischestofgehalte en, met 8 gram per kilo, hoge stikstof- en fosfaatgehalten. Een belangrijk pluspunt van de vaste mest die wordt gebruikt door akkerbouwers in de omgeving is volgens Van de Kamp dat de voedingstoffen langzaam worden afgegeven. Per vleesvarkensplaats investeerde de familie 750 euro.

Als de stal opnieuw kon worden gebouwd, zouden de voerbakken net zo breed worden als het plateau en aan de voorzijde niet schuin lopen, maar recht naar beneden. 'Dat geeft minder kans op ophoping van vuil', aldus Van de Kamp. Ander aandachtspunt is de plek waar de mest de stal uitgaat. Zoals de situatie nu is, verzamelt zich op dat transportpunt water als het veel regent. En dat mengt zich met de vaste mest.

Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan het ombouwen van de kraamstal. Om in 2025 aan de eisen van 1 ster Beter Leven te voldoen, moest daar meer licht en lucht in. Voor de familie Van de Kamp was dat aanleiding om de stal dan maar direct helemaal onder handen te nemen. De zestien traditionele kraamhokken maakten plaats voor vijftien vrijloopkraamhokken.

Het binnenwerk van de stal werd gesloopt en met materiaal van stoppende collega's construeerde Van de Kamp de vrijloopkraamhokken. Doordat die binnen de bestaande stalmuren moesten worden ingepast, varieert de oppervlakte per kraamhok tussen de 6, 8 en 7,1 vierkante meter. 'De norm van de Dierenbescherming van 7,5 vierkante meter per zeug was toen nog niet definitief bekend.'

Veel plezier

De zeugen en biggen bevinden zich nu in een grote open ruimte. 'Daar hebben we gelijk veel plezier van', zegt Sabine van de Kamp. De biggen worden gespeend op 5 weken leeftijd. Ze wegen dan vlot een kilo of 8 à 9, met uitschieters naar 12 kilo. Bij het spenen worden de tomen een keer gemengd tot groepen van 32 dieren. 'Wanneer ze naar de vleesvarkensstal gaan, zijn ze al aan elkaar gewend.'

Als zich problemen voordoen dan is het bij de gespeende biggen. Een staartpunt met minder haren of een kale is een indicatie voor op handen zijnde problemen. Christian van de Kamp: 'Ben je er niet op tijd bij, dan kan het heel snel van 'long tail' naar 'short tail' gaan.' Sabine van de Kamp vult aan: 'Oorzaak onbekend.'

Problemen doen zich ook niet steeds in hetzelfde hok voor. 'Zit in zo'n hok een varken met een gave staart, dan weet je: dat is de boosdoener. Die halen we eruit', geeft Christian van de Kamp aan. In de andere gevallen moet extra afleidingsmateriaal, zoals wilgentakken, naast standaard hokverrijking ervoor zorgen dat de rust wederkeert.