'Hoe komen we af van het stikstofspook?'

Deze boeren zouden op dit moment geen kloppende natuurvergunning hebben, omdat zij in de afgelopen vijf jaar (volgens de toen geldende regels) kleine aanpassingen hebben gedaan aan hun bedrijf. Maar deze onzekere situatie geldt niet alleen voor agrariërs. Ondernemers in alle economische sectoren zijn nu de klos. Om die reden is stikstof in Den Haag weer chefsache. En, is stikstof ook niet enkel meer het probleem van de boeren.

Om uit de stikstofcrisis te kunnen komen, is een aantoonbare en structureel dalende emissie nodig in combinatie met natuurherstel. Landbouwminister Femke Wiersma zegt hard te werken aan een oplossing voor haar deel van het probleem. Ze kijkt daarbij naar de Vlaamse aanpak, waarbij emissiereductie per bedrijf is vastgesteld. Hoe dichter de boerderij ligt bij een natuurgebied, hoe hoger het reductiedoel.

Een andere knop waar de minister aan zal moeten draaien, is de omvang van de veestapel. De melkveehouderij heeft een krimpplan aangeboden. Het is nu de vraag of Wiersma hierop in wil gaan en of het de staatssteuntoets kan doorstaan.

Innovatie is ook een veelbesproken route. Maar, zo blijkt deze week uit een rapport van Wageningen University & Research, innovatie is nu nog vooral in theorie een oplossing, heel duur en de borging van het effect is nog vaak te onzeker.

Pas als het lukt om de stikstofemissie aantoonbaar te laten dalen en de natuur te herstellen, kunnen we uit deze vastgedraaide juridische molen komen.