Zaaimoment bepalend geweest voor maisjaar

Het aantal deelnemers aan het Maismeetnet lag dit jaar op vijftien. In voorgaande jaren was dat twaalf. Dat maakt dat de gegevens lastig te vergelijken zijn met voorgaande jaren, al komen de gemiddelden van de in 2024 gewonnen kuilen aardig overeen met die van 2023.

Door weersextremen kon een groot deel van de mais in Nederland in 2024 niet op tijd worden gezaaid. Dit blijkt echter niet altijd uit de kuiluitslagen van de Maismeetnet-deelnemers. Deze mais werd vaak namelijk wel tijdig gezaaid. De gemiddelde zaaidatum (23 mei 2024) lag slechts zes dagen later dan in 2023, een jaar met eveneens een nat voorjaar. In 2022 kwam de gemiddelde zaaidatum uit op 3 mei.

Op de klei op veengrond van Gerrit de Jong uit Meerkerk werd de mais als laatste gezaaid, op 26 en 29 juni 2024. In theorie zijn bij zaai na de langste dag, op 21 juni, onvoldoende groeidagen om de mais rijp te laten worden. Dit najaar was de herfst de Utrechtse ondernemer echter gunstig gestemd. Op 16 november werd er geoogst.

De Jong volgde de afrijping van de mais aan de hand van plantanalyses. 'In de laatste zes weken is het drogestofpercentage gestegen van 22 naar 36 procent voldoende rijp. De eerste twee weken van november waren mooi. De tweede week ging het vooral hard, mede doordat de plant snel afstierf.' De opbrengst van deze mais was beduidend lager dan in andere jaren, met 35 ton per hectare op het ene perceel en 40 ton op het andere perceel.

Dedde Jan Tilma uit het Friese Hantumhuizen roemt de kwaliteit van de mais, maar is net als de andere deelnemers minder goed te spreken over de kwantiteit. 'Vorig jaar had ik mais op 8,5 hectare, dit jaar op een kleine 13 hectare. Toch heb ik evenveel mais. De structuurschade van de afgelopen jaren zie je terug in de groei.'

Mais bijgekocht

Ook Pieter Peters uit Oirschot heeft een deel van de mais later gezaaid. De Brabantse ondernemer schat de opbrengst op twee derde van normaal. 'Bij sommige percelen was de opbrengst goed, bij sommige was het te weinig. Ik heb voor de zekerheid wat bijgekocht. De kwaliteit maakt wel iets goed.'

Peters vindt het niet erg dat de mais soms wat vochtiger is. 'Het zetmeel is niet knoerthard, maar juist wat ingeweekt. Daarmee is het mooi fris en smaakvol.'

Roan van Noije uit het Brabantse Escharen ziet eveneens dat de koeien de fris ogende mais, samen met de graskuil, goed eten. 'De kuil heeft maar een week dicht gezeten. Niet helemaal bevorderlijk', blikt hij terug. 'In het begin was er iets sprake van broei. Nu gaat het prima.'

Marco Heijblok uit Hippolytushoef startte direct na de oogst met het voeren van de mais. De ondernemer uit Noord-Holland heeft 13 hectare mais gemengd met 2 hectare voederbieten. 'De opbrengst van de mais was goed en ik ben dik tevreden over de voederwaarde, al mocht het zetmeelgehalte best wat hoger zijn.'

Lage kuil

Ook Bert Wissels uit Hengelo is direct gestart met voeren. Om te zorgen dat de kuil niet warm wordt, heeft de Overijsselse melkveehouder de kuil laag gemaakt. 'De kuil viel volgens Eurofins Agro in de categorie 'optimaal', vertelt hij. 'Sommige koeien zijn iets dun op de mest, we kijken daarom naar een ander krachtvoer.'

Net als Heijblok voert Wissels voederbieten. Om de mest iets dikker te krijgen, heeft hij het aandeel verhoogd van 12 naar 15 kilo. 'Omdat we een voerrobot hebben, worden de koeien twaalf keer per dag gevoerd. Doordat ze het voer verdeeld over de dag krijgen, is een dergelijke bietengift goed mogelijk.'

Wim Vedder uit het Drentse Gasselternijveenschemond had dit jaar zelfs een kuil met 48 procent droge stof en ruim over de 400 gram zetmeel. 'Ik had 'm niet zo droog verwacht', vertelt de ondernemer. De koeien doen het er goed op, met 29 kilo melk per dag met 4,85 procent vet en 3,85 procent eiwit. 'We voeren nu de slechtste graskuil. En die is met 901 VEM zelfs niet verkeerd. We hebben een stabiel aanbod goed gras.'

Voermengwagen

Daarnaast is het bedrijf drie weken geleden overgestapt van de doseerwaren naar de voermengwagen. Die overstap heeft niet tot een daling van de melkgift geleid. 'De dieren kunnen niet meer selecteren, het geeft vooral veel rust in de stal.'

Voor Guido Frijns uit Reijmerstok, die de mais op 8 juni 2024 heeft gezaaid, is de opbrengst met 17 tot 18 ton droge stof per hectare prima. Wel had de Limburger op enkele percelen last van dassen: 'Ik denk dat ze zo'n 1,5 hectare (8 procent) hebben vernietigd.'

Albert van Egdom uit het Utrechtse Woudenberg had niet verwacht dat de mais zo rijp zou zijn. 'Het voert goed, met een net zetmeelgehalte.' Bart van Leeuwen uit het Zuid-Hollandse Stellendam is ook enthousiast: 'Als de kuil droger is, heb je opnameverlies. Daarom hou ik van groenere mais.'