5 tot 10 procent meer opbrengst door fertigatie in snijmais

Fertigatie in mais lijkt nieuw, maar in 2018 deed de Universiteit Gent al onderzoek naar de mogelijkheden. De conclusie van toen staat nog steeds: fertigatie geeft een verbetering van de stikstofbenutting en kan de drogestofopbrengst verhogen met 10 procent.

Wageningen University & Research deed in 2020 onderzoek naar fertigatie in snijmais. De onderzoekers ontdekten ook een verbetering van de opbrengst van 5 tot 10 procent, maar wijzen op de invloed van klimaat- en teeltomstandigheden. Zij hebben hun proeven uitgevoerd op zandgronden en hadden daar een extra opbrengst van 1,5 tot 3 ton droge stof per hectare.

Zandgronden

Het Melkvee Innovatie Centrum in het Gelderse Laren doet sinds 2021 praktijkproeven met fertigatie in snijmais. De proeven van dit praktijkbedrijf van veevoerleverancier Gijs worden uitgevoerd op zandgronden.

Agro- en teeltspecialist Kees de Groot van Gijs is vier jaar betrokken geweest bij de proeven. Hij is gematigd enthousiast.

'Wij zien dat de resultaten erg afhankelijk zijn van de grondsoort en de weersomstandigheden. Het groeiseizoen van 2021 was gemiddeld, waardoor de meeropbrengst in kilo's niet hoog was. De voederwaarde was gemiddeld beter. In 2022 was de zomer juist droog. In die zomer heeft fertigatie echt een verschil kunnen maken van tot wel 15 procent in kilo's. De voederwaarde was per kilo ongeveer gelijk. In 2023 hebben we weer niet veel verschillen kunnen meten. Dat geldt ook voor 2024', licht De Groot toe.

In de proeven zijn verschillende bemestingsstrategieën toegepast. Behalve naar fertigatie is gekeken naar de resultaten van irrigatie. Beide zijn getest in combinatie met granulaten en rijenbemesting. Granulaten zijn interessant omdat het fosfaat afkomstig is van gerecyclede fosfaat. Dan telt het niet op bij de fosfaatgift. De basis van de bemesting blijft de ruimte om dierlijke mest toe te passen. Daarnaast is rijenbemesting, eventueel in combinatie met beregening in droge periodes, een werkbaar en flexibel alternatief.

Indrukwekkende resultaten

Melkveehouder Wilry Giesen uit het Gelderse Vethuizen is in 2020 al op eigen initiatief en inzicht begonnen met fertigatie in snijmais. Zijn resultaten zijn indrukwekkend. Zijn ervaringen hebben de afgelopen jaren veel aandacht gekregen, waaronder in Nieuwe Oogst in juli 2023.

De grond waarop Giesen snijmais teelt, is hoog liggende zandgrond. Op die percelen zou het in gemiddelde jaren niet mogelijk zijn om een hoge opbrengst van een goede kwaliteit te halen. Door zijn investering in fertigatie zijn de tonnen droge stof bijna verdubbeld in droge jaren en sterk verbeterd in gemiddelde jaren.

De melkveehouder stelt dat dankzij de fertigatie zijn snijmais nog goed heeft kunnen groeien in de droge periode in augustus. Bovendien is de uitspoeling van stikstof kleiner en de stikstof die hij geeft beter beschikbaar. Hij koopt ook snijmais aan.

Toeleveringsbedrijf Van Iperen heeft vorig jaar onderzoek gedaan naar fertigatie in snijmais bij een praktijkteler in het Brabantse Roosendaal. De grond bestaat voornamelijk uit zand. Daardoor is de urgentie van de benutting van mineralen en water hoog.

Het hoofddoel van de proef was achterhalen of er goede kwaliteit mais met een hoge opbrengst is te realiseren waarbij drijfmest zoveel mogelijk voor het grasland wordt benut. Om de kwaliteit van het ruwvoer te waarborgen, is het van belang om de eigen grond van het melkveebedrijf goed te benutten.

Groeischema

'Als we de optimale mineralengift hebben vastgesteld, kunnen we een groeischema opstellen', zegt Mikey Akkermans, teamleider akkerbouw bij Van Iperen. 'Uit de wekelijkse onderzoeken kwamen kritische groeimomenten. We hebben nu een goed beeld van de mineralen- en waterbehoefte van mais. Deze behoefte is nodig voor de maximale opbrengst.'

In het onderzoek ziet Iris den Uyl, specialist ruwvoer bij Van Iperen, dat gedurende de groei de stikstof die de plant opneemt, voor 80 procent in de plant belandt. Na de kolfzetting gaat 20 procent naar de kolf. In de fase van het afrijpen en het vormen van zetmeel gaat 80 procent van de stikstof naar de kolf en blijft 20 procent in de plant. Snijmais die aan het einde van de teelt stikstof tekort heeft, komt die dus tekort bij het verhogen van de voederwaarde van de kolf.

Den Uyl: 'Deze kennis is een pre voor fertigatie, waarbij je precies op het gewenste moment de juiste meststoffen kunt geven.'

Investeringen

Van Iperen gaat ook het ideale groeischema voor wat betreft kunstmestgift via fertigatie testen. Verder lopen andere bemestingsstrategieën als irrigatie met rijenbemesting mee in de proeven. Dat is gunstig voor wie opziet tegen de investeringen van fertigatie.

Want fertigatie heeft een prijskaartje. Dit is sterk afhankelijk van welke bemestingstechniek, watergifttechniek, aantal hectares, stroom van het net of van een aggregaat, of de waterbron bij het perceel ligt, hoeveel druppelslang is, waardoor een prijs altijd maatwerk is. Akkermans: 'In snijmais denk je misschien niet zo snel aan dit systeem, maar in vervolgproeven willen wij de optimale opstelling onderzoeken in combinatie met rijenbemesting in de snijmais.'