MKS in zwang door hoge ruwvoervoorraden

Dat merkt ook Gerard Abbink, deskundige ruwvoerteelt bij Groeikracht. 'Vaak begint het met een goede opbrengst van het gras, waardoor het interessanter is om de mais te concentreren. Het is voordeliger om meer eigen gras in de koe te stoppen dan het stro van de maisplant.' Doordat er meer graskuil in het rantsoen zit, besparen veehouders op de aankoop van eiwitrijk (kracht)voer.

Bij de oogst van MKS blijft de plant achter op het land. De kolf gaat inclusief schutbladeren als hoogwaardige krachtvoervervanger de kuil in. Dat kan in een aparte sleufsilo, maar vaak kuilen boeren de MKS over de snijmais heen. 'MKS heeft een hogere dichtheid dan snijmais, in de kuil lijkt het wel beton. Dat biedt gelijk bescherming tegen broei. Ook bespaar je met MKS op de kosten voor opslag en transport omdat een deel van het volume achterblijft op het land', stelt Abbink.

Vaak beslist de teler pas op het laatste moment om de mais te oogsten als MKS. Enerzijds dus gedreven door de voorraad gras. Anderzijds door de marktprijzen voor snijmais. Afgelopen najaar kwam de prijs van snijmais met name in de grensregio's onder druk doordat in Duitsland de subsidie op mais voor de vergister verdween.

Daardoor steeg het aanbod mais voor fourage en werd een oogst als MKS aantrekkelijker. Niet alleen vanwege de lagere kosten voor transport, ook vanwege het behoud van de organische stof voor de bodem. Abbink: 'Je laat zo'n 20 tot 30 ton compost aan bemestende waarde achter op het land.'

Minder mineralen

Er is ook een meer structurele ontwikkeling die MKS aantrekkelijk maakt. De krimp van de veestapel leidt tot een groter aanbod van ruwvoer. Een gestopte melkveehouder heeft volgens Abbink geen enkele reden om blijvend grasland te behouden.

Abbink: 'Grond is duur, dan wil je ook een duur gewas telen. Een deel van het grasland zal bestemd worden voor mais of andere akkerbouw. Grasland vraagt relatief veel mineralen. Een ton droge stof aan gras vraagt 6 kuub rundveedrijfmest, een ton mais maar 2,5 kuub.'

Jos Groot Koerkamp herkent deze trend. Hij is commercieel manager bij zaaizaadverdelaar Limagrain en acht het niet ondenkbaar dat de teelt van mais voor MKS zal toenemen. 'Het aantal melkkoeien neemt af, maar het land blijft veelal in gebruik als landbouwgrond. Als er voldoende ruwvoer is, dan ligt het voor de hand om met een krachtvoervervanger als MKS meerwaarde te halen van de grond. Dat is dan interessanter dan ruwvoer telen', stelt Groot Koerkamp.

Net als Abbink noemt ook Groot Koerkamp het voordeel van de plantresten die achterblijven op het land. Dat is niet alleen gunstig voor de bodemkwaliteit, het vastleggen van koolstof in de bodem kan ook interessant zijn voor het verzilveren van carbon credits. 'Mais legt meer koolstof vast dan gras. Teel je snijmais dan verdwijnt het grootste deel van die koolstof in de kuil. Met MKS blijft ongeveer de helft van de 20 ton opbrengst achter als koolstofvastlegging voor de bodem.'

Dubbeldoelras

Wie mais wil telen voor MKS doet er volgens Groot Koerkamp verstandig aan om te kiezen voor een dubbeldoelras of anders een ras korrelmais (CCM). Deze rassen hebben een hoger kolfaandeel. 'Snijmaisrassen zijn veredeld op celwandverteerbaarheid. Dat is bij MKS en CCM niet van belang. Korrelmais is eigenlijk een stok met een hoog aandeel kolf. Die stok moet sterk zijn omdat CCM later wordt geoogst.'

Dubbeldoelrassen zitten qua kolfopbrengst en verteerbaarheid tussen snijmais en korrelmais in. Groot Koerkamp: 'In een droog jaar met weinig grasgroei en hoge maisprijzen maak je er snijmais van, andere jaren kan MKS interessanter zijn'.

Maïsrassenonderzoeker Jos Groten krijgt steeds vaker de vraag om mais specifiek te onderzoeken op geschiktheid voor MKS. Dat duidt volgens de onderzoeker van Wageningen Plant Research op toenemende belangstelling. 'De vraag is of het areaal voldoende groot is om er veel onderzoek naar te doen. Het exacte areaal is niet bekend omdat veel mais als snijmais te boek staat en pas op een laat moment toch als MKS de kuil in gaat.'

Groten noemt het hoge energieniveau, tussen de 1.100 en 1.150 VEM per kilo droge stof, een voorname aanjager voor het oogsten van MKS. 'Ik zou daarom als teler kiezen voor korrelmaisrassen, die halen een hogere korrelopbrengst. Daar gaat het om bij MKS.'

'Sommigen durven hele maïsoogst als MKS in te kuilen'

Wat is de aanleiding voor de toegenomen belangstelling?

'Het overschot aan gras is dit jaar een belangrijke oorzaak. Op een gemiddeld bedrijf is met MKS 25 procent meer gras te voeren. Je concentreert de mais tot een krachtvoervervanger en laat organische stof als bodemverbeteraar achter op het land. Sommige boeren durven hun hele maisoogst als MKS in te kuilen.'

Welke aanpassingen vergt het hakselen van MKS?

'Voor MKS is een aangepaste bek op de hakselaar nodig. Dat vergt wel wat aanpassingen. Wij werken daarom met twee hakselaars: één voor snijmais en één voor MKS. Daardoor kunnen wij ook op meerdere bedrijven tegelijk te oogsten. De MKS-bek laat de maisplant tussen twee platen glijden. De kolf is dikker dan de stengel en blijft daardoor achter op de plukplaat. Invoerkettingen werken de kolf vervolgens de hakselaar in, de plant blijft versnipperd achter.'

Zijn de kosten vergelijkbaar met het hakselen van snijmais?

'De kosten voor het hakselen zijn voor de teler iets lager. Doordat het volume kleiner is, spaar je soms een kar uit. Daartegenover staat een 10 procent hoger tarief voor de hakselaar, omdat deze meer brandstof verbruikt. De capaciteit is gelijk aan traditioneel hakselen.'

Waar moet een veehouder verder rekening mee te houden?

'Voor veehouders is het vooral belangrijk om voldoende voersnelheid te houden. Als het volume per hectare afneemt en je kuilt even hoog, dan kom je met de voersnelheid niet uit. Het is raadzaam om voldoende lengte in de kuil te hebben. Een andere oplossing is de MKS in dezelfde kuil als de snijmais in te kuilen. We kunnen MKS ook in een voerslurf verwerken. Belangrijker is nog de zaaidichtheid van de korrel. We gaan gerust terug naar 80.000 tot 85.000 zaden per hectare.'