Twee nieuwe zomerrassen voor appeltelers beschikbaar

De zomerrassen Wursixo en Wuranda zijn een kruising uit dezelfde ouders, namelijk SQ159 en Honeycrisp. SQ159 is dezelfde appel als Sprank. Voor de gangbare teelt is SQ159/Magic Star een licentieras geworden. Voor de Skal-gecertificeerde biologische teelt is SQ159 een vrij ras onder de naam Natyra. Honeycrisp is een van de hoofdrassen in de Verenigde Staten.

Het is opvallend dat beide nieuwe rassen vroeg zijn, want de ouders zijn late rassen. Wursixo en Wuranda zijn Vf-schurftresistent, maar dat betekent niet dat er helemaal geen bespuitingen nodig zijn. Fresh Forward adviseert wel enkele keren te spuiten tegen schurft om een doorbraak van resistentie te voorkomen. Maar dat is aanmerkelijk minder dan de vele bespuitingen tegen schurft die soms in andere rassen nodig zijn.

Bij sommige kwetsbare appelrassen is in het voorjaar wekelijks een bespuiting nodig om uitbreiding van schurft te voorkomen. De nieuwe rassen hebben een middel tot lage kankergevoeligheid. De meeldauwgevoeligheid voor Wursixo is laag, die van Wuranda is een aandachtspunt. De rassen bloeien midden april. Wursixo is het vroegst oogstbaar met een pluktijdstip van vijf tot tien dagen na Delbare. De vruchten van Wuranda zijn eind augustus plukrijp.

De verwachte productie ligt gemiddeld tussen de 30 en 35 ton appels per hectare. Voor fruittelers die de bomen planten is het belangrijk dat ze er gelijk bij de start alles aan te doen om de groei te stimuleren en stressfactoren te beperken. Beide rassen zijn na de pluk twee tot drie maanden te bewaren in de mechanische koeling.

De appelrassen hebben een friszoete smaak. Wursixo onderscheidt zich daarnaast door een stevige bite. Wuranda trekt door de sterk rode kleur in het winkelschap de aandacht.

Nu zijn de Delbare en Delcorf de meest aansprekende zomerrassen op de Nederlandse markt. Maar al vrij snel na de oogst van deze rassen neemt Elstar het stokje over.

Snel op de markt

Han Fleuren van Fleuren Boomkwekerij verwacht dat beide nieuwe rassen snel een plek op de markt verwerven en een langere periode in de winkelschappen zullen liggen dan Delbare en Delcorf. De nieuwelingen zakken minder snel in stevigheid dan de andere zomerappels. Fleuren Boomkwekerij is een van de vier kwekers die het uitgangsmateriaal van de nieuwe rassen telen voor de fruittelers.

De twee appelrassen zouden er niet zijn geweest zonder een vraag van Bama, de Noorse organisatie die de inkoop doet voor 70 procent van de grootwinkelbedrijven in Noorwegen. Het bedrijf zocht een smaakvol resistent zomerras dat in het Noorse klimaat is te telen en weinig gewasbescherming nodig heeft. Alleen vroege rassen zijn in Noorwegen te telen, vanwege het korte teeltseizoen in dat land.

Boomkweker Fleuren noemt het toeval dat beide appelrassen nu een plek krijgen op de rassenlijsten. Zonder de Noorse vraag was dat niet gebeurd. Beide zijn alleen in Noorwegen afgeschermde clubrassen, waarbij de hele keten – van teler tot retailer – is afgeschermd. In dat land liggen de appels met een eigen naam in de winkelschappen. Die namen worden ook alleen in Noorwegen gebruikt.

Al langer in Noorwegen

In Noorwegen zijn de appelrassen al iets langer op de markt. De eerste commerciële percelen zijn in 2020 ingeplant. In samenwerking met inkooporganisatie Bama werden de eerste vruchten in 2023 verkocht onder de merknamen Eden (Wursixo) en Fryd (Wuranda).

Wuranda en Wursixo zijn buiten Noorwegen nergens clubrassen. Het is een open concept en de appelbomen zijn door iedere fruitteler te planten, vergelijkbaar met Wellant. Dat concept biedt telers de ruimte de appels ook via hun eigen afzetkanalen te verkopen, zoals de handel of huisverkoop.

Er komt geen centrale marketing voor de nieuwe rassen. Fruittelers kunnen de de appels zelf promoten met materiaal dat Fresh Forward daarvoor beschikbaar stelt. Ondernemers die de nieuwe rassen willen aanplanten, kunnen voor de fruitbomen terecht bij TreeQuattro, dat de planning en productie van die bomen verzorgt. Of rechtstreeks bij de vier kwekers die eigenaar zijn van TreeQuattro.

Voorzichtige voorspellingen

Fresh Forward is voorzichtig met voorspellingen over de ontwikkeling van de markt van de twee nieuwe rassen. 'Een grove schatting is dat er per ras ruwweg 20 hectare wordt aangeplant per jaar. In Noorwegen wordt tot nu toe ongeveer 10 hectare per jaar geplant', zegt Peter-Jan Ingen, die werkt voor de plantenveredelaar.

Fresh Forward veredelt appels en aardbeien. Het is bedrijf is voor 51 procent in handen van vier kwekers van uitgangsmateriaal voor aardbeien en voor 49 procent van Wageningen University & Research. Eerder introduceerde deze plantenveredelaar onder andere bekende appelrassen en merken zoals Elstar en Wellant.