'De consument is het vertrekpunt, alleen bij de kassa komt geld binnen'

Op industrieterrein Ekkersrijt onder de rook van Eindhoven staat het hoofdkantoor en een van de productielocaties van Van Loon Group. Binnen biedt een centrale gang de bezoeker een fascinerende blik op het consument klaarmaken van onder meer filetlapjes, slavinken, shoarmavlees en gehakt. Gestroomlijnde processen, waarbij geautomatiseerd is wat geautomatiseerd kan worden.

Vlees mag naar onze mening geen luxe product worden voor de happy few

Robert van Ballegooijen, CEO bij Van Loon Group

Van Loon Group groeide afgelopen jaren van horecaleverancier naar een grote speler op de markt van retail en foodservice. Winkelketens zoals Lidl en Jumbo horen tot de vaste klantenkring. 'Dagelijks eten 8 miljoen Nederlanders vlees of vleesproducten die afkomstig zijn uit de ketens van Van Loon Group, thuis of in een restaurant.', meldt Van Ballegooijen niet zonder trots. In oktober 2022 trok het Brabantse familiebedrijf hem aan als CEO.

Waarom zou in Nederland geproduceerd varkensvlees voor de Nederlandse klant schaars worden?

'Er komen minder bedrijven en netto minder varkens, terwijl de eisen op het vlak van dierenwelzijn, klimaat en milieu de komende jaren fors toenemen. Daardoor stijgen de kosten in de keten en die moeten worden betaald.

'In het oude prijsmodel werd veel energie gestoken in het onderhandelen over wie welk deel van de kosten moest oppakken. De rekening daarvan kwam vaak op het bord van de veehouder. Met druk op het boereninkomen tot gevolg. In onze visie is dat een doodlopende weg.

'Willen we met elkaar echt stappen zetten om vlees te verduurzamen, dan is samenwerking tussen alle partners in de keten, dus ook de supermarkten, het beste model. Samen moeten we ervoor zorgen dat duurzamer geproduceerd vlees betaalbaar blijft voor alle consumenten. Vlees mag naar onze mening geen luxeproduct worden voor de happy few.'

In de keten samenwerken met een gezond verdienmodel voor elke schakel, noemt u de beste manier om met de uitdagingen om te gaan.

'Klopt. De tijd vraagt om een gezond verdienmodel voor de hele keten, zodat er ruimte is om de keten verder te verduurzamen. In onze optiek doe je dat door ketensamenwerking. Een gezond verdienmodel betekent: een transparante en eerlijke prijs voor varkenshouders, betaalbaar varkensvlees voor de consument en een correcte marge voor supermarkten en verwerkers en alle andere ketenpartners.’

Dat is best een uitdaging?

'Werken aan verduurzaming is één. Maar de keten moet bedrijfseconomisch ook gewoon kloppen. Anders is die niet duurzaam. Het belangrijkste is dat je geen onnodige kosten toevoegt. Als wij als keten extra eisen stellen op bijvoorbeeld het vlak van dierenwelzijn of CO2-uitstoot, dan moet dat waarde hebben voor de afnemer, die daar dan ook voor betaalt. Door de keten vervolgens te optimaliseren, haal je kosten uit de keten en houd je producten betaalbaar.

'Bij Van Loon Group is de consument het vertrekpunt. Die laat met zijn aankopen de kassa rinkelen en daarvan moeten alle andere schakels in de keten worden betaald. Als ketenregisseur zorgen wij ervoor dat we goed blijven begrijpen in welke richting de consument zich ontwikkelt. Uiteindelijk is het de consument die kiest.'

Hoe geeft Van Loon Group samenwerking vorm?

'Vijf jaar geleden zijn wij begonnen om met varkenshouders samen te werken in ons programma Varken op z’n Best. Samen met hen zetten we nu de volgende stappen gericht op aanvullende duurzaamheidseisen die vanaf volgend jaar op ons afkomen.

'Een transparant afrekenmodel maakt hiervan deel uit. Het model is ontwikkeld samen met varkenshouders en accountantsbedrijf ABAB. Varkenshouders hebben de mogelijkheid zich voor langere tijd te verbinden aan het programma. Deelname biedt afnamezekerheid en een duidelijk en transparant afrekenmodel.'

Lukt het om voldoende varkenshouders te vinden voor het programma?

'Daar gaan we vanuit. Voor de langere termijn aansluiten bij een keten is voor varkenshouders een grote stap. Zij zijn ondernemers en die wegen de voor- en nadelen goed af. Aansluiten bij een keten moet bij je passen als ondernemer en de fase waarin je zit met jouw bedrijf.

'Om bij een keten aan te sluiten, moet je er vertrouwen in hebben en je er goed bij voelen. Voordelen zijn afnamegarantie en een afrekenmodel waarin de kosten van verduurzaming worden vergoed en dat de diepe dalen in de varkensprijs dempt.'

Wordt varkensvlees uit Nederland niet te duur voor markten buiten Europa?

'Het is onvermijdelijk dat door alle eisen en wensen de productiekosten toenemen. Nederlandse varkenshouders behoren tot de beste in de wereld. Maar als de voorwaarden voor productie van varkensvlees in andere landen van Europa of daarbuiten gunstiger zijn, dan wordt het inderdaad voor Nederlandse varkenshouders steeds lastiger om hun producten buiten Nederland af te zetten.

'Bij Van Loon Group richten wij ons vooral op de Nederlandse consument. Onze varkenshouders zien hun vlees liggen in de winkel om de hoek en dat maakt hen ook weer trots.'

Met welke ontwikkelingen houdt u rekening?

'De vleesconsumptie kent een lichte daling. Vergrijzing speelt daarbij een rol. Oudere mensen eten vaak kleinere porties dan jongere mensen en er zijn bevolkingsgroepen die geen varkensvlees eten. Daarnaast zet de trend door naar meer gemaksvoeding zoals vlug-klaarvleesproducten en kant-en-klaarmaaltijden.’

Wat vindt u van de rol van de overheid?

'Het zou helpen wanneer de overheid, maar ook ngo's zoals de Dierenbescherming, een duidelijke stip op de horizon plaatsen en meer concrete invulling geven aan de route naar 2050. Een bedrijf als het onze heeft niet alleen te maken met dierenwelzijn, maar ook met afwegingen op het terrein van klimaat, milieu, biodiversiteit, het inkomen van veehouders en de betaalbaarheid voor de consument. Dierenwelzijnseisen kunnen mij niet hoog genoeg zijn, maar zorg dan in Europa voor een 'level playing field'. Dit geeft de tijd om de stappen die nodig zijn te kunnen zetten.

‘Wij constateren bij veel veehouders een soort mentale moeheid. Vanuit de overheid worden ze geconfronteerd met beleid dat soms is gebaseerd op modellen die onbegrijpelijk of zelfs ongeschikt zijn. Te vaak zijn eisen tegenstrijdig en wil je als veehouder investeren, dan krijg je geen vergunning.'

Ligt daarin ook de reden van uw kritiek op de druk die de overheid uitoefent op de eiwittransitie?

'In mijn optiek is de overheidsdruk op de transitie naar 50 procent plantaardig eiwit, 50 procent dierlijk eiwit te hoog. Zo'n verandering kost tijd. De consument laat zich niet dwingen. Bij Van Loon Group kiezen we voor een meer geleidelijke aanpak waarbij we plantaardige eiwitten toevoegen aan sommige vleesproducten. Uitgangspunt is dat we geen concessies doen aan smaak en voedingswaarde. Opgeteld leveren we dan een stevige bijdrage aan de eiwittransitie.

'Wat ik jammer vind, is dat we de unieke voedingswaarde van vlees niet goed over de bühne krijgen. Dierlijke eiwitten hebben gewoon een hele hoge voedingswaarde. We hebben allerlei plantaardige alternatieven getest, maar de positieve eigenschappen van vlees zijn gewoon niet na te maken.

‘Daarom is het ook jammer dat er in Nederland maar beperkt ruimte is voor nuance als het gaat om de consumptie van vlees. Wat is er mis mee wanneer een dier verantwoord is gehouden en het vlees ervan een goede CO2-foodprint heeft? Voorop staat dat een varken het meest circulaire dier is dat je je maar kunt voorstellen.’