Uitbreiding van Europese Unie vraagt om zorgvuldige aanpak

Het EESC concludeert dat eerdere uitbreidingen van de Europese Unie gemengde resultaten hebben opgeleverd voor de landbouw. Hoewel nieuwe lidstaten aanzienlijk hebben bijgedragen aan de landbouwdiversiteit en productiewaarde van de Europese Unie zijn de vruchten niet in alle regio's en bij alle type boerderijen terechtgekomen.

Uitbreiding biedt volgens het rapport kansen om de geopolitieke positie van de Europese Unie te versterken, de strategische autonomie te waarborgen en de ecologische voetafdruk van de landbouwsector verder te verkleinen.

Met Oekraïne zijn onlangs gesprekken over een lidmaatschap opgestart. Toetreding zal het landbouwareaal in de Europese Unie met een derde vergroten. Dit moet wel in evenwicht worden gebracht met steun aan boeren in de Europese Unie. Dat vraagt volgens het EESC om een verhoging van het budget voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.

Ook zullen nieuwe lidstaten moeten meebewegen in de trend waarbij directe inkomenssteun wordt afgebouwd ten gunste van betalingen voor milieu- en klimaatdoelen.

Verstoring evenwicht

Een van de betrokken EESC-rapporteurs is Stoyan Tchoukanov, in het dagelijks leven voorzitter van de Bulgaarse bond van vleesveehouders. Hij waarschuwt voor verstoring van het evenwicht van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.

'We moeten beide kanten van het proces goed beheren, omdat we een heel andere structuur hebben als het om de landbouw gaat. Als we een onderdeel van ons agrifoodsysteem verstoren, zal dat het hele systeem verstoren.'

Geopolitieke veranderingen

Op de achtergrond van de onderhandelingen met nieuwe lidstaten spelen ook wereldwijde uitdagingen, zoals geopolitieke veranderingen, klimaatverandering en de transities in energie- en milieubeleid. Aanpassing van kandidaat-lidstaten aan deze doelstellingen en de waarden van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid is volgens het comité een voorwaarde.

Landen met wie Brussel momenteel onderhandelt over een lidmaatschap zijn Georgië, Oekraïne, Moldavië en Bosnië en Herzegovina. Daarnaast hebben ook Albanië, Montenegro, Noord-Macedonië en Servië die ambitie. De onderhandelingen met Turkije zijn in 2018 stopgezet na zorgen over de rechtsstaat en de mediavrijheid in het land.