Ventilator zorgt voor tien dagen minder hittestress bij kraamzeugen

Van Den Broeke sprak onlangs over het onderzoek tijdens het Cool Energy Event in het Belgische Melle. In het kader van het project 'CoolPigs' lopen op het Ilvo nog meer onderzoeken waarbij Van den Broeke en Lotte De Prekel bij zijn betrokken.

Het gebruik van de axiaalventilatoren is eenmalig tijdens een ronde van 35 dagen – een week voor werpen tot en met spenen – in de zomer getest. Uit deze eerste test komt naar voren dat de zeugen veel minder last hebben van de hitte door het gebruik van de ventilatoren. De temperatuur in de afdeling daalt met 2 graden. Dat heeft gevolgen voor de lichaamstemperatuur, de ademhalingsfrequentie en de hittestressscore bij de zeugen. Deze zomer wordt het onderzoek uitgebreid naar zes praktijkbedrijven gedurende meerdere rondes.

Nevelkoeling

De Prekel heeft het effect van nevelkoeling in de vleesvarkensafdeling onderzocht. Op warme dagen werd de temperatuur in de stal met 2,5 graden verlaagd ten opzichte van eenzelfde controleafdeling. Daarbij werd er wel op gelet dat de luchtvochtigheid in de afdeling niet te veel opliep. De verneveling werd uitgezet, als de relatieve luchtvochtigheid in de afdeling boven de 80 procent kwam.

Door de stijgende luchtvochtigheid was het koeleffect op basis van de temperature humidity index (THI), de combinatie van temperatuur en luchtvochtigheid, kleiner dan verwacht. Dat is waarschijnlijk de reden dat de nevelkoeling voor de prestaties van de vleesvarkens in dit onderzoek geen bewezen effect had.

De eerste tekens van hittestress beginnen bij vleesvarkens bij een THI van 75. Die wordt bereikt bij 27 graden Celsius en 60 procent relatieve luchtvochtigheid (RV) of 25 graden Celsius en 80 procent RV. Bij 28 graden Celsius en 80 procent RV is de THI 79 en is er al gevaar voor hittestress. Bij een THI van 84 is er groot gevaar voor hittestress. Deze THI wordt bereikt bij 31,5 graden Celsius en een RV van 80.

Koeleffect groter

De Prekel verwacht dat bij een betere verdeling van de nevel het koeleffect groter is. Dat kan bijvoorbeeld in combinatie met ventilatoren in de afdeling of door de koeling niet in de afdeling zelf, maar in de kanaalventilatie te plaatsen. Dat wordt deze zomer nog onderzocht.

Daarnaast is op negen varkensbedrijven het effect van verschillende koelsystemen onderzocht: de binnentemperatuur van de afdeling op dierniveau ten opzichte van de buitentemperatuur. Ook bij dit onderzoek viel het effect van alleen vernevelen wat tegen. De temperatuurverlaging die werd gemeten, lag tussen de 1,4 en 4,4 graden. Maar het effect op de THI is met maximaal twee punten niet zo groot omdat de luchtvochtigheid stijgt. Ventilatoren in de afdeling gebruiken in plaats van verneveling heeft vrijwel hetzelfde effect omdat hierbij de lucht niet vochtiger wordt.

Bij gebruik van een droge koelinstallatie zoals een airco of een chiller is er een temperatuurverlaging van ruim 3 graden gemeten. Omdat de luchtvochtigheid niet verandert, heeft dit een goed effect op het verlagen van de THI. Een combinatie van maatregelen werkt het beste, blijkt uit de metingen op een bedrijf waar een koeling in de vloer van het kraamhok ligt en een nevelkoeling in de kanaalventilatie werd gebruikt. De te bereiken temperatuurverlaging was hier ruim 5 graden.