Boerenpelgrimstocht Haarle voert burgers dwars door sloten, greppels en akkers

De pelgrimstocht, die in 2018 voor het eerst werd gehouden, is een initiatief van boerin Ida Besten en collega’s uit Haarle. Dit jaar leidde de tocht door veelal nat weiland, langs sloten waar het water hoog stond en door het Boetelerveld in Salland.

De tocht is net gestart vanaf het erf van Ida en Peter Besten als een kunstwerk in het grasland de aandacht vraagt. Een houtsnijwerk van een koeienkop, met een koeienpoot erbij, midden in het land. De titel van het kunstwerk is 'Standhouden', vertelt Ida Besten aan de deelnemers van de tocht. 'Standhouden, dat is de fase waarin de boer zit op dit moment. Er speelt van alles, overal wordt een claim gelegd op boerengrond. De landbouw voelt zich soms aan de kant gezet.'

Verbinding

In Haarle hebben boeren zelf de handschoen opgepakt om te kijken hoe zij samen, in verbinding met burgers en terreinbeherende organisaties, de toekomstwensen van de boerenbedrijven in kunnen vullen. 'Met het idee dat we hier kunnen blijven boeren', aldus Besten. 'Standhouden betekent ook dat je je spiegelt aan de maatschappij. Je bent uiteindelijk als mens wel uit hetzelfde hout gesneden, je moet het samen doen, in verbinding met elkaar. Om een plek in die samenleving te behouden.'

Verderop in de route vertelt een boerin wat het betekent om in het gezin geen opvolger te hebben voor het bedrijf en hoe zij en haar man hiermee omgaan. Er waren plannen om een boerenfamilie die elders moest wijken de kans te geven het over te nemen. Maar toen kwam het beruchte stikstofkaartje en bleek het bedrijf een piekbelaster te zijn. 'We geloofden het niet, maar na een second opinion bleek het wel zo te zijn', aldus de boerin. Het gooide de overnameplannen van de andere familie in duigen.

Na het nodige wikken en wegen besloten de ondernemers zich aan te melden voor de piekbelastersregeling. 'Dat doet wat met je', zegt de boerin. 'Mijn man voelt zich ongewenst hier. Altijd hebben we goed gezorgd voor het vee, voor het land. Je bent boos, verdrietig, er spelen veel emoties. Het is verdrietig hoe het loopt, maar je gaat ook wel weer door. We zijn nu zover dat de veestapel wordt opgekocht en dat we het proces van stoppen met het bedrijf verder ingaan.'

Verwonder

Op een uithoek van het land van de familie Besten heeft het waterschap een paar jaar geleden een waterberging gerealiseerd. Met in de plas het woord 'Verwonder'. Het is een rustmoment in de tocht, een plek om even te 'aarden'.

Een stuk verder vertelt een boer over het bodemleven van zijn 'jonge esgrond', waar al vierhonderd jaar op wordt geboerd.

In een perceel aardappelen treffen de deelnemers Vincent van Gogh, neergezet door de boer van het betreffende aardappelland. Werkend aan zijn schilderij 'de aardappeleters'. Wat hij schreef aan zijn broer Theo? 'Ik verlang niets anders dan diep in het boerenleven te leven.'

Naast hoge bomen, achter een schuur, staat in het gras 'Veerkracht'. Een boerin vertelt daar over het verlies van naasten, over de veerkracht van haar overleden man die lang ziek is geweest en over haar eigen veerkracht.

De drie zorgboeren in Haarle worden door Besten benoemd. Ze vertelt over de betekenis van deze boerderijen voor de kinderen die daar komen. Ze mogen zelf bijvoorbeeld de koeien ophalen voor het melken en werken zelfstandig met de dieren.

Ter afsluiting laat een boerin weten wat de waarde van het woord 'Oogst' voor haar is. 'De oogst is voor mij dat je onderdeel bent van de schepping, het kunnen genieten daarvan. Ook hebben jullie gehoord over de grote zorgen onder de boeren, over de onzekerheid naar de toekomst. Dat vraagt veel van onze veerkracht.'