'Boeren snappen dat je een containerschip niet in één keer kunt draaien'

Nieuws Politiek René Bouwmeester 16 mei 2024 om 15:00uur

Het sluiten van het hoofdlijnenakkoord op woensdagavond gaf Caroline van der Plas zo veel adrenaline dat ze er niet van heeft kunnen slapen. Ze is moe, maar ook enorm trots op het akkoord dat ze namens BBB heeft gesloten met PVV, NSC en VVD. 'Het resultaat mag er zijn.'

Het akkoord heeft boeren en tuinders een aantal positieve punten te bieden, stelt Van der Plas. Ze wijst bijvoorbeeld op de terugkeer van rode diesel. 'Dat scheelt 28 cent per liter. Kunnen we gewoon zelf regelen, doen ze in andere landen ook. De afschaffing was een bezuinigingsmaatregel. We draaien het terug. Dat kan alleen pas vanaf 2027.'

De vier coalitiepartijen willen over een aantal zaken, bijvoorbeeld derogatie en stikstof, nieuwe afspraken maken in Brussel. Van der Plas ziet goede mogelijkheden. 'Ik ben ervan overtuigd dat het niet goed genoeg is gedaan. Er is niet genoeg contact met Brussel geweest. En we zijn veel te streng geweest in de regelgeving die we zelf bovenop de Europese regelgeving hebben gezet.'

Dat de voorgenomen aanpassingen niet van vandaag op morgen geregeld zijn, is logisch, denkt Van der Plas. 'Boeren snappen ook wel dat je een containerschip niet in één keer kunt draaien. Maar we gaan er wel hard voor knokken.'

Arbeidsmigratie

De coalitie wil de regels voor arbeidsmigratie aanpassen. Van der Plas benadrukt dat de agrarische sector hierbij een speciale positie heeft. 'We hebben in het akkoord gezet dat we kijken naar essentiële sectoren. Fruitteelt en akkerbouw zorgen voor voedsel. Dat is een eerste levensbehoefte. We moeten zorgen dat daar voldoende personeel voor is. En als arbeidsmigranten nodig zijn, dan is dat zo. Maar we willen ook geld uittrekken voor robotisering.

Sommige belangrijke kwesties zijn niet opgenomen in het hoofdlijnenakkoord. Zo staat er amper iets over akker- en tuinbouw, maar ook niet over het Nationaal Programma Landelijk Gebied of transitiefonds. 'Alles wat niet in het regeerakkoord staat, is een vrije kwestie. Daar komen we nog over te spreken in de Tweede Kamer. Dat het er niet in staat, betekent niet dat we er niet mee aan de slag gaan. Zo willen we snelle toelating voor groene gewasbeschermingsmiddelen', benadrukt Van der Plas.

• Volg de laatste ontwikkelingen rond de formatie op nieuweoogst.nl/formatie

De naam van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit verandert in ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN). Dat lijkt een kleinigheid, maar volgens Van der Plas is dit voor vissers een blijk van waardering en erkenning dat ze ertoe doen. Ook de toevoeging van voedselzekerheid moet in dat licht worden gezien. 'Nederland hoeft niet de hele wereld te voeden, maar we spelen er wel een belangrijke rol in.'

'Ramp voor ons land'

Wie zijn oor bij de oppositie te luister legt, hoort minder positieve geluiden. Fractievoorzitter Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA noemt het akkoord een 'ramp voor ons land'. Hij hekelt de bezuinigingen op onderwijs en zorg. 'Ze doen niets om het lerarentekort tegen te gaan.'

Rob Jetten (D66) is ook kritisch. Hij vindt dat het akkoord vol zit met 'wensdenken' en 'luchtkastelen gebouwd op drijfzand'. Hij vindt dat op belangrijke punten geen oplossingen worden genoemd. 'Niet voor onderwijs, klimaat, zorg en woningbouw.'

Andere oppositiepartijen zijn gematigder in hun kritiek. CDA-leider Henri Bontenbal is positief over de plannen voor de arbeidsmarkt en huisvesting. Wel vindt hij dat het in het akkoord 'ontbreekt aan gemeenschapszin'. Chris Stoffer van de SGP noemt de uitgangspositie voor de landbouw goed.