Maakt een nieuwe derogatie kans in Brussel?

Tijdens het verkiezingsdebat dat LTO Nederland organiseerde in het Haagse theater Diligentia, kruisten kandidaten van onder meer VVD, CDA, BBB, D66. SGP, CU en PvdD de spreekwoordelijke degens over de grote vraag die veel veehouders momenteel bezig houdt: is een nieuwe derogatie een haalbaar doel?

De aanwezige politici zijn in twee kampen te scheiden. Zij die in Brussel wel kans zien voor een nieuwe derogatie of een verlenging van de huidige derogatie en zij die dat kansloos achten.

BBB versus CDA

Europees lijsttrekker Sander Smit van BBB behoort tot het eerste kamp. 'We hebben nu te maken met een acuut probleem, waarvoor op korte termijn een oplossing nodig is. Een overgangsregeling kunnen we afdwingen. Er zijn zuidelijke lidstaten die bijvoorbeeld bij het begrotingsbeleid van de Europese Unie een soepele regeling kregen.'

CDA-kandidaat Iris Bouwers, voormalig LTO-lobbyist in Brussel, acht een dergelijke missie kansloos. Ze nam tijdens het debat een stevig standpunt in dat haar onder een deel van de aanwezigen applaus opleverde. 'Ik ben er klaar mee dat we boeren een rad voor ogen draaien met 'de derogatie komt wel weer terug'. Eerst zullen we stappen moeten zetten in een verdere extensivering van de veehouderij.'

Ook D66-lijsttrekker Gerben-Jan Gebrandy verwacht niet dat een derogatie-missie naar Brussel veel op zal leveren voor veehouders. 'De individuele boer is slachtoffer van de struisvogelpolitiek van de afgelopen tien jaar. Het was al duidelijk dat dit zou gebeuren', zei hij doelend op de afbouw van de derogatie.

'Nu in een rugbyscrum naar Brussel zal niet werken', stelt Gebrandy. 'We moeten een langetermijnplan maken voor de verduurzaming van de veehouderij. En dat betekent per definitie minder vee.'

Vergelijking sanering visserij

De ervaren Europarlementariër Bert-Jan Ruissen (SGP) trekt een vergelijking met de sanering van de Nederlandse visserijvloot als gevolg wijzingen in het Europese visserijbeleid. 'Bij een dergelijke sanering in de melkveehouderij wil ik mij niet neerleggen. Een faillissementsgolf moeten we voorkomen.'

Ruissen is in afwachting van het besluit van voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie inzake de kunstmestvervanger renure waarin hij een deel van de oplossing ziet. Dat wordt vrijdag 20 april verwacht. 'Dat moment moeten we benutten om in gesprek te gaan met haar en Eurocommissaris Virginijus Sinkevicius (Milieu) over de precaire situatie in de melkveehouderij.'

LTO Nederland-voorzitter Ger Koopmans ziet het verlies van de derogatie als een voorbeeld van het ontbreken van een langetermijnpolitiek voor de landbouwsector. Hij mist de onderbouwing bij het besluit om de derogatie in te trekken.

'Feiten doen ertoe'

'Feiten doen ertoe. Derogatie is ons destijds verleend op basis van een wetenschappelijk onderbouwd verhaal over de goede nutriëntenopname door grasland in Nederland. In 75 procent van het water in Nederland zijn de waarden voor nitraat en fosfaat op orde. Het is bewonderenswaardig dat dit in een intensief land als Nederland is behaald', aldus Koopmans.

En daarom verdienen boeren het volgens de voorzitter van LTO Nederland niet om 'door een stapeling van regels – zoals de met nutriënten verontreinigde gebieden, bufferstroken en het verlies van derogatie – in een crisis terecht te komen'.

Wanneer er vrijdag vanuit de Europese Commissie een positief besluit komt over renure, dan wil Koopmans met marktpartijen een pact sluiten om snel werk te maken van het produceren van kunstmestvervangers uit dierlijke mest. 'Dan kunnen we echt ruimte creëren op de mestmarkt.'