'Zonder boeren gaan we de grutto niet redden'

Uit het onderzoek blijkt dat de gruttopopulatie in Zuid-Holland al jaren achteruitgaat, ondanks maatregelen die boeren, natuurorganisaties en terreinbeheerders hebben genomen. Predatie is volgens de onderzoekers van Lowland Ecology Network een belangrijke factor voor kuikenoverleving. Een hogere vegetatie, waar via onder meer agrarisch natuurbeheer (ANLb) aan wordt gewerkt, heeft een positieve werking, maar geeft geen garantie voor een hoge overleving.

Lowland Ecology Network doet al sinds 2020 in opdracht van provincie Zuid-Holland onderzoek naar het broedsucces van de grutto. In de Krimpenerwaard gebeurt dat onder andere in natuurreservaten Polder De Nesse, De Wilck en Weisteinde en de agrarische polder Vlist-Westzijde.

In die laatstgenoemde polder maakt het agrarisch collectief Weidehof Krimpenerwaard afspraken met boeren over het beheer van weidevogels. Boeren passen er gerichte maatregelen toe die inpasbaar zijn in de bedrijfsvoering. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om plas-dras, voorweiden, extensief beweiden, kruidenrijk grasland en uitgestelde maaidata.

Broedsucces

Er doen 120 boeren mee, en volgens directeur Oudenes met succes: het broedsucces van de grutto in ANLb-gebieden ligt regelmatig hoger dan in de natuurgebieden. Volgens Oudenes een resultaat van de beheerafspraken en de jaarlijkse evaluatie daarvan.

'We kijken ieder jaar samen met de boer of het mozaïekbeheer nog beter kan worden neergelegd. En dat werkt. Gelukkig blijkt uit vogeltellingen dat de grutto het hier steeds beter naar de zin heeft. Vooral in de Vlist en in polder Bergambacht is het broedsucces hoog.'

Om dat succes vast te houden, is het volgens Oudenes belangrijk dat er meer evenwicht komt tussen economie en ecologie. 'Als we willen dat nog meer boeren aanhaken, dan moet de vergoeding voor het ANLb omhoog. Boeren moeten beter worden beloond voor maatschappelijke diensten als het beschermen van de weidevogels.'

Wildcamera's

Oudenes stelt dat het collectief en de boeren zich blijven inzetten om het leefgebied van de weidevogels te verbeteren. Het voorkomen van predatie is daarbij een speerpunt. Om de predatie beter in beeld te krijgen, plaatst Weidehof Krimpenerwaard dit seizoen met behulp van studenten van Van Hall Larenstein Leeuwarden dertig wildcamera's.

Het onderzoek dat nu is verschenen, toont volgens Weidehof Krimpenerwaard aan dat weidevogelbeheer een complex verhaal is. Er zijn veel factoren die een rol spelen, zoals de aanwezigheid van voldoende voedsel, schuilmogelijkheden, variatie in vegetatie en vernatting. Oudenes: 'Maar zonder boeren gaan we de grutto niet redden.'