Nederlandse inkooppartijen stuiten vaker op klimaatrisico's

Nederlandse bedrijven in de voedingsmiddelensector kopen wereldwijd jaarlijks voor ruim 30 miljard euro aan agrarische grondstoffen in. Doordat deze producten in veel verschillende landen worden ingekocht, zal wereldwijde klimaatverandering ook bedrijven in de foodsector steeds meer raken.

Als bedrijven hun inkoop van grondstoffen niet goed verspreiden en afhankelijk zijn van landen die gevoelig zijn voor klimaatverandering, lopen ze het risico vaker blootgesteld te worden aan klimaatgerelateerde risico's. Zo zullen de prijs, kwaliteit en beschikbaarheid van grondstoffen door weersextremen steeds vaker fluctueren.

Concentratierisico

Het zogeheten concentratierisico is ook onderdeel van het rapport. Zo is een product dat uit slechts één of twee landen wordt ingekocht kwetsbaarder voor klimaatrisico's dan een product dat uit veel verschillende landen wordt verkregen.

Ongeveer 30 tot 40 procent van de agrarische grondstoffen die worden ingekocht, komt uit landen buiten de Europese Unie, zoals Brazilië voor granen en Ivoorkust voor cacao. Deze producten zijn niet alleen gevoelig voor klimaatverandering, maar soms is ook sprake van hoge handelsconcentraties.

Dit geldt ook voor andere belangrijke ingrediënten voor de Nederlandse foodsector, zoals palmolie en kokosolie, maar ook bananen en avocado's. In de laatste jaren zijn de prijzen van plantaardige oliën sterk gestegen, mede door mislukte oogsten in Canada en Indonesië en de oorlog in Oekraïne, waar het grootste deel van de zonnebloemolie vandaan komt.

Plantaardige oliën zijn essentieel en zitten in veel bewerkte voedingsproducten, zoals koekjes, chips en margarine. Nederland speelt daarnaast een cruciale rol in de overslag van koffie en cacao, waarvan de grondstoffen eveneens uit een beperkt aantal landen komen en waarbij de groeiomstandigheden steeds uitdagender worden.

Hoewel de risico's minder groot zijn en veel van deze gewassen niet meerjarig zijn, neemt de leveringszekerheid wel af. Zo zorgde een misoogst in Spanje door hevige regenval in 2017 voor tekorten aan sla en spinazie.

'Een betere beheersing van risico's en controle over de levering van grondstoffen in de toeleveringsketen kan ook concurrentievoordelen opleveren', zegt Nadia Menkveld, sectoreconoom Agrarisch en Food van ABN Amro. 'Afnemers zoals supermarkten zullen voedingsmiddelenproducenten namelijk steeds vaker gaan beoordelen op leveringszekerheid, consistente kwaliteit en milieuprestaties.'