Politiek, logistiek en weer zijn grote uitdagingen in graanhandel

'We leven in een wereld met misschien wel de grootste geopolitieke risico's sinds de Koude Oorlog', constateerde Swinkels onlangs op de Themadag Granen. Hiermee doelt hij op een mogelijke oplaaiing van de handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China, als Donald Trump in november de Amerikaanse presidentsverkiezingen wint. Dat zal volgens de Coceral-voorzitter ook zorgen voor een onbalans op de tarwemarkt.

'China gaat dan elders in de wereld shoppen en bijvoorbeeld Frans graan importeren, in plaats van Amerikaans mais. Maar de Chinezen hebben hier al op geanticipeerd.' China beschikt over een recordhoeveelheid aan sojabonen, om te voorkomen dat het land straks weer zonder zit.

Ook de oorlog in Oekraïne zorgt voor nervositeit op de markt. Toen in februari 2022 Rusland Oekraïne binnenviel, schoten de graanprijzen omhoog. De export van Oekraïens graan haperde doordat aan meerdere productie- en exportfaciliteiten schade werd aangericht. Dit gebeurt nog steeds.

'Maar inmiddels vindt het land steeds meer geitenpaadjes om graan uit te voeren en exporteert het toch weer bijna vooroorlogse volumes', zegt Swinkels. Tegelijkertijd wil de Europese Commissie importheffingen van 40 tot 50 procent opleggen voor graan uit Rusland.

Dit overweegt de commissie, omdat er volgens haar de laatste maanden en jaren een flinke toename is te zien van de graanimport, wat de Europese markt dreigt te destabiliseren. Dat kan een reden zijn om heffingen op te leggen.

Duurzaamheidsverordeningen

Verder zegt Swinkels dat ook de ontbossingswet en Europese duurzaamheidsverordeningen zoals EUDR, CSDDD en CBAM invloed gaan hebben. Zo is CBAM een richtlijn die de EU gaat inzetten voor de correctie aan de grens van de CO2-uitstoot die is vrijgekomen bij de productie van bepaalde goederen buiten de EU.

Het veranderende klimaat zorgt er volgens Swinkels voor dat het risico op misoogsten toeneemt. Wereldwijd schuift de tarweproductie langzaam op naar noordelijke teeltgebieden. Daar wordt het steeds natter, terwijl het zuiden juist meer te maken krijgt met droogte.

Voor de logistiek is vooral de droogte een toenemend probleem. Zo worden in het Panamakanaal containerdiensten in bepaalde periodes gehinderd door laagwater. 'Daar moeten we als Cefetra op inspelen', stelt de directeur. 'En het treinnetwerk is overbelast, dus dat is ook een lastig verhaal.'

Daarnaast zijn er de laatste jaren steeds meer problemen in het Suezkanaal, wat de kortste en goedkoopste scheepvaartroute is tussen Azië en Europa. 'Soms zijn onze producten door omwegen zeker tien dagen langer onderweg en komen transportkosten dus ook veel hoger uit', geeft Swinkels aan.