2024 wordt een heel spannend jaar voor akkerbouwers

Gewasbeschermingsspecialist Jan Salomons van Delphy stelt dat de uitdagingen om gewassen gezond te houden nooit eerder zo groot waren. Belangrijkste oorzaken zijn volgens hem de klimaatverandering en het kleinere middelenpakket.

Hogere temperaturen en langere bladnatperiodes resulteerden in 2023 in zwaardere infecties van valse meeldauw in uien, cercospora in bieten en phytophthora in aardappelen. 'Het veranderende klimaat maakt van deze schimmelziektes sluipmoordenaars. Uitgekiende spuitschema's zijn essentieel. Daarbij moeten we zuinig zijn op de effectiviteit van middelen', stelt Salomons.

Ritnaalden en emelten

Over bodeminsecten zegt de gewasbeschermingsspecialist dat ritnaalden en emelten en larven van bonenvlieg en uienvlieg incidenteel veel schade veroorzaken. 'Ook voor deze plagen zijn minder middelen beschikbaar en zorgen hogere temperaturen in het najaar voor pieken in populatiegroei. Daarnaast is bodembedekking in de winter soms ongunstig. Langpootmuggen hebben dan meer kansen om eitjes af te zetten. Dat zorgt later voor meer emelten.'

Insecten en dan vooral bladluizen zijn gerelateerd aan toenemende virusproblemen. Vooral voor pootgoed maakt Salomons zich zorgen over het groeiend aantal besmettingen. 'Preventief kunnen telers wat doen met de keuze voor minder gevoelige rassen. Ook blijft bestrijding van infectiebronnen van belang.'

Fusarium

Bouwplankeuzes gaan een grote rol spelen. Waar mogelijk adviseert de gewasbeschermingsspecialist ruimere rotaties voor gewassen waarin problemen zijn te verwachten en een gerichte keuze van groenbemesters. 'Fusarium in uien is een zwakteparasiet. Een deel van de aantasting is te voorkomen door de inzet op een vitaal gewas. Vaak gaan we uit van een totale aanpak met een uitgebalanceerde bemesting, een goede bodemstructuur en vanaf augustus niet meer beregenen. Ook zijn telers bezig met aangepaste teeltsystemen op verhoogde bedden of ruggen.'

Akkerbouwers moeten volgens Salomons voor elk gewas bekijken hoe ze preventief de druk van ziekten en plagen laag kunnen houden. Steeds belangrijker wordt het afwisselen van middelen en een juiste timing voor toepassing. 'Verder is ons advies om meer tijd te besteden aan monitoring.'

Subtropisch

Ook productmanager Mark Ermers van Cebeco Agro ziet dat klimaatverandering effect heeft op de ziektedruk. 'Pinkroot in uien en mineermot in peen zijn subtropisch, maar zien we hier steeds vaker opduiken. Langere perioden van droogte of nattigheid geeft ziekten en plagen meer kans om toe te slaan.'

Ermers vindt vooral de toenemende insectendruk zorgelijk. 'Door het krimpende middelenpakket worden de mogelijkheden om insecten te beheersen minder, terwijl het resistentierisico enorm toeneemt. Virus in pootgoed, vliegen in uien, trips in prei, luis in sla en wittevlieg in spruitkool worden steeds lastiger beheersbaar. Wel worden in proeven goede resultaten behaald met doorzaaien van gerst in pootgoed of afdekken met stro om luizen af te leiden.'

Plaatsspecifieke toepassingen

Om de beschikbare middelen in de kist te behouden, ziet de productmanager kansen in plaatsspecifieke toepassingen. 'We kunnen middelen slimmer inzetten, bijvoorbeeld met een spotsprayer.'

Voor komend seizoen maakt Ermers zich zorgen om de slechte bodemstructuur, die volgens hem pas na de komende oogst kan worden hersteld. 'Daar is nu te weinig tijd voor. Vooral zwakteparasieten zullen hun kans schoon zien om toe te slaan. Ook met phytophthora is het uitkijken. Als het weer tegenzit, beginnen we in een curatieve situatie.'