Diversiteit is het sleutelwoord in Buijtenland van Rhoon

Tijdens de Nationale Bodemtop gingen voorzitter Gerard Doornbos van de Gebiedscoöperatie Buijtenland van Rhoon en onderzoeker Udo Prins van het Louis Bolk Instituut in op het 600 hectare grote akkerbouwgebied onder de rook van Rotterdam.

Volgens Doornbos is het succes van het gebiedsproces in Buijtenland van Rhoon te danken aan de benadering van onderop. 'De klacht is vaak dat zulke processen top-down zijn en niet integraal. Dat leidt tot moeheid, weerstand en negatieve energie.'

Verdienmodel

De gebiedscoöperatie heeft doelen op het gebied van landbouw, recreatie en natuur. 'Het verdienmodel van boeren is te vaak de sluitpost in dit soort processen. Dat moet worden omgedraaid, want dat is juist een absolute voorwaarde', benadrukt Doornbos.

Behalve een goede boterham verdienen, stellen landbouwers in het gebied doelen rond de korte keten, reductie van insecticiden en een diverser bouwplan. Op natuurgebied wordt gewerkt aan meer akkerkruiden en boerenlandvogels, terwijl qua recreatie wordt gemikt op een betere verbinding tussen stad en platteland, meer beleving en natuureducatie.

Meer maaigewassen

Prins stelt dat de diversiteit in het gebied de sleutel is voor een succesvol gebiedsproces. Zo is er diversiteit in gewassen. De akkerbouwers in het gebied zijn minder hakgewassen gaan verbouwen en meer maaigewassen. Behalve de meest gangbare gewassen worden nu bijvoorbeeld ook vlas en koolzaad verbouwd.

Daarnaast zorgen de boeren in het gebied, daarin ondersteund met geld uit het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer, voor een diverse mix aan landschapselementen als sloten, dijken, bermen, heggen en hoogstamboomgaarden. Ook is er diversiteit in landschap; het zuidelijke deel van het gebied is voornamelijk open akkerland, het noordelijke vooral heggenlandschap.

Biodiversiteit volgt

Volgens Prins komt de biodiversiteit daardoor vanzelf. 'Die volgt de landschappelijke diversiteit. Bij ons is de aanwezigheid van de kievit volgend, niet sturend. Je moet eerst voor de basis zorgen.'

Voor boeren betekent die basis ook dat er minder gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt. 'We hebben het gebruik van insecticiden met 80 procent gereduceerd, onze boeren kijken kritisch of spuiten echt nodig is. Dat betekent wel dat we hun, zeker in de beginjaren, vergoeden voor schade als gevolg hiervan. Maar op deze manier luisteren we wel naar het landschap.'

Ook in het verdienmodel van boeren geldt weer diversiteit. Prins: 'Regionale vermarkting, beheervergoeding voor natuurelementen en een aangepaste pachtprijs van 426 euro per hectare. Het uitgangspunt is een verdienmodel dat minimaal gelijk is aan dat van een gangbare boer.'