Friese aanpak veenweiden wacht op groen licht Brussel

Gedeputeerde Staten van Friesland en het dagelijks bestuur van Wetterskip Fryslân stelden onlangs het Werkplan 2024 vast van het Veenweideprogramma 2021-2030. Het komende jaar staat de uitvoering centraal in de veenweideaanpak. Dat betekent dat wordt doorgegaan met proeven rond onder meer flexibel peilbeheer, bodembeheer en de ontwikkeling van alternatieve verdienmodellen.

Centraal in de Friese veenweideaanpak staan de gebiedsprocessen. Aldeboarn-De Deelen, Idzegea en Hegewarren lopen voorop in de uitvoering van de gebiedsontwikkeling en krijgen in 2024 'prioriteit bij de toedeling van schaarse middelen'. Cruciaal in de processen is de Compensatiesystematiek Veenweide die door de landbouw en andere partijen in het gebied is ontwikkeld.

Deze systematiek houdt in dat de boeren niet alleen een schadevergoeding krijgen als het waterpeil omhooggaat, maar ook compensatie krijgen in de vorm van grond, zodat ze hun bedrijfsvoering op peil kunnen houden. In Aldeboarn-De Deelen is hier al mee geëxperimenteerd. Daaruit blijkt dat de beschikbaarheid van voldoende compensatiegrond essentieel is. Brussel moet de systematiek nog wel goedkeuren.

Innovatiebedrijven

In het ontwikkelgebied Hegewarren worden de boeren op termijn uitgekocht. Van de 360 hectare is nu circa 185 hectare aangekocht. Deze grond wordt de komende jaren ingezet voor onderzoek. In de Innovatiepolder Hegewarren worden twee bedrijfssystemen ontwikkeld: een veen-waterboerderij en een veen-natuurboerderij. Vorig jaar is al een proefperceel lisdodde aangelegd voor onderzoek.

Brekkenpolder bij Lemmer is als kansrijk gebied uit het werkplan gehaald. Hier was te weinig draagvlak voor het gezamenlijk opstellen van een plan van aanpak.

Pilotgebieden

Akkrumer Goedland is als nieuw kansrijk gebied toegevoegd. Daar wordt geëxperimenteerd met een coöperatief landgoedbedrijf. Samen met de Innovatiepolder Hegewarren is het gebied geselecteerd als een van de pilotgebieden binnen het nationale kennis- en innovatieprogramma NL2120. Vanuit dit programma is er geld om ideeën uit te werken.

De financiering voor dit jaar is rond. Voor de jaren daarna is er nog geen zekerheid of het veenweideprogramma op hetzelfde niveau kan worden doorgezet. Zo is het nog wachten op onder meer toekenning van geld van het Rijk.