'Cranberry interessant voor veenweiden'

Samen met Gerard Harleman begon Crouwers in 2016 The Cranberry Company in het Zuid-Hollandse Gouderak. Zij investeerden 6 ton in de teelt, deels gefinancierd uit eigen zak en deels met een lening van het Nationaal Groenfonds. De eerste vijf jaar werd er vooral veel arbeid en geld in het 7 hectare grote bedrijf gestoken, maar inmiddels zit de onderneming in de zwarte cijfers. Crouwers: ‘Het duurt even voordat je de rode cijfers van de eerste jaren hebt gecompenseerd.’

De oogst verdubbelt elk jaar, merkt de ondernemer. ‘Als de plant het naar zijn zin heeft, komt de groeispurt erin. Niet alleen neemt de oogst dan toe; de kwaliteit van de bessen wordt ook beter, ze worden groter en voller. Als alle 7 hectare cranberryplanten goed zijn ontwikkeld, kunnen we 50.000 tot 60.000 kilo bessen oogsten. Dat is een behoorlijke opbrengst. Wij krijgen 8 à 9 euro per kilo. Je hoeft dus niet direct 100 hectare cranberry's te telen om er een behoorlijk bedrijfsinkomen uit te halen.’

De markt voor biologisch geteelde en droog geoogste cranberry's is goed, aldus Crouwers. ‘Een prettig vooruitzicht’, zegt hij. Uit een studie van Wageningen Economic Research uit 2005 naar de mogelijkheid van cranberryteelt in Nederland bleek dat er destijds ruimte was voor 500 hectare cranberry. Daarvan is nog geen 100 hectare ingevuld. De teler denkt dat de vraag de laatste jaren zelfs is gegroeid, door toegenomen interesse in superfoods. ‘Dat merken wij ook. We leveren in principe niet aan de consument, maar er komen hier regelmatig particulieren om 10 kilo te kopen.’

In Nederland worden cranberry's geïmporteerd uit de Verenigde Staten en Canada. Deze bessen zijn echter niet droog geoogst en minder van kwaliteit, waardoor de houdbaarheid beperkt is. Er wordt voornamelijk jam, sap en compote van gemaakt, aldus Crouwers. ‘Het is een heel ander product dan onze versgeplukte bessen. Die kun je wel drie à vier maanden goed houden. Dat is wat de markt vraagt: biologisch en droog geoogst.

'Wij leveren aan groenteboeren en de groothandel, er is vraag vanuit heel Europa. Wij hebben ook geen acquisitie hoeven doen. Wanneer je oogst hebt, melden geïnteresseerde partijen zich bijna vanzelf’, merkt de teler.

Crouwers denkt dat er voor de melkveehouderij kansen liggen om in de cranberryteelt te stappen. Hij ziet dat er belangstelling is vanuit de sector, maar snapt dat boeren voorzichtig zijn met een nieuwe teelt. ‘Je hoeft natuurlijk niet je volledige areaal in de cranberry's te steken, je kunt ook met een paar hectare beginnen’, zegt hij.

‘Je moet het leuk vinden, er zin in hebben. Ik begrijp dat melkveehouders ertegenaan hikken om vijf à zes jaar cranberry's te telen, voordat ze er iets aan verdienen. Maar het kan in stappen. Uiteindelijk brengt het geld op’, stelt Crouwers.

Natuurontwikkeling

Biologische cranberryteelt laat zich ook prima combineren met natuurontwikkeling. Dan heeft de veehouder inkomsten uit zowel de teelt als natuurbeheer, stelt de ondernemer.

‘Biologische cranberryteelt is geen monocultuur. Het draagt bij aan de biodiversiteit, omdat de bodem met rust wordt gelaten en het bodemleven steeds rijker wordt. Een deel van ons bedrijf is ingericht voor natuur, met natuurvriendelijke oevers, veenput, moeraszone en percelen natuurgras voor weidevogels. Op die manier hebben we opbrengst uit cranberry's en creëren we een maatschappelijke opbrengst.’

Crouwers hoopt dat meer partijen in de veenweiden de cranberryteelt oppakken. ‘De markt is groot genoeg. Samen kun je kennis en netwerken opbouwen. En anderen kunnen leren van onze blunders.’