Europees project laat agrariër kennismaken met klimaatbewust boeren

Akkerbouwer Marcel Kooijman uit het Zeeuwse Sint Annaland en melkveehouder William Nillesen uit het Gelderse Groesbeek zijn twee van de Nederlandse deelnemers aan dit project. Veel boeren zijn vooral bezig om hun stikstofuitstoot te verminderen en de waterkwaliteit in hun omgeving te verbeteren, maar het klimaat is ook een belangrijk thema. Vooral klimaatadaptatie en -mitigatie worden steeds belangrijker.

Grote bedrijven moeten bijvoorbeeld met ingang van 2024 vanwege het Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) al een duurzaamheidsrapport opstellen. Daarin moeten ze aangeven wat ze doen op het gebied van reductie van hun broeikasgasemissies.

Daarbij kijken deze partijen ook naar hun leveranciers, de boeren. Zij gaan bijvoorbeeld eisen stellen aan hun carbon footprint. Dit betekent dat boeren die leveren aan grote bedrijven hier in de komende tijd mee te maken krijgen.

Voldoende vocht

Akkerbouwer Marcel Kooijman groeide op tussen de aardappelen en uien. Op zijn percelen verbouwt hij onder andere consumptieaardappelen, pootaardappelen, uien, suikerbieten en tarwe. Zijn bedrijf is On the way to PlanetProof-gecertificeerd. Hij kijkt met veel interesse uit naar het Climate Farm Demo-project.

'Ik weet niet of onze aanpassingen het verschil gaan maken om klimaatverandering tegen te gaan. Als het klimaat nooit was veranderd, dan zaten we nu nog in de ijstijd. Maar ik vind het interessant om met nieuwe dingen aan de slag te gaan. Daarom heb ik ons bedrijf aangemeld voor het Climate Farm Demo-project. Ik wil als ondernemer graag toekomstgericht bezig zijn. Wij hebben hier bijvoorbeeld al zo'n acht jaar zonnepanelen op ons dak liggen en zijn zeer actief met groenbemesting, niet-kerende grondbewerking en dierlijke mest.'

De akkerbouwer geeft aan dat hij ook werkt met een druppelirrigatiesysteem om ervoor te zorgen dat zijn uien voldoende vocht krijgen. 'Enerzijds omdat dit prima werkt en anderzijds omdat dit zorgt voor een besparing in ons waterverbruik. Als ik denk dat iets werkt en het is haalbaar en betaalbaar, dan werk ik het graag verder uit.'

Vlog Ons Boerenleven

Kooijman deelt de werkzaamheden op zijn bedrijf ook via zijn eigen vlog Ons Boerenleven. 'Hierin deel ik niet alleen successen, maar ook zaken die niet helemaal goed gaan. Ik vind het mooi om het eerlijke en pure verhaal over ons bedrijf te delen.'

Het melkveebedrijf van William Nillesen in Groesbeek telt 175 koeien. Die geven jaarlijks zo'n 2,2 miljoen liter melk. De melk wordt geproduceerd volgens het label On the way to PlanetProof. Het bedrijf beschikt daarnaast over zo'n 130 hectare grond. 'Deze grond gebruiken we deels voor akkerbouw en deels voor gras- en maisteelt', vertelt Nillesen.

'Verder zaaien we grasklaver en kruiden om stikstof uit de lucht te binden, waardoor minder kunstmest nodig is. Ook proberen wij het organische stofgehalte te verhogen door gebruik te maken van compost en vaste mest en ons grasland zo lang mogelijk in stand te houden.'

Horizon verbreden

Nillesen geeft aan bewust deel te nemen aan het Climate Farm Demo-project. 'Ik vind het interessant om meer te weten te komen over klimaatbewust boeren. Verder wil ik mijn horizon verbreden en meer te weten te komen over agrarische bedrijven in andere Europese landen.

'Met name de laatste jaren hebben wij te maken met meer extremen in het weer. De groeiseizoenen zijn langer geworden en in de zomermaanden moeten we door het droge weer vaker de haspels uit de schuur halen', motiveert Nillesen zijn deelname aan het project.

ZLTO en Wageningen University & Research (WUR) zoeken zestig Nederlandse boerenbedrijven voor deelname aan het Europese Climate Farm Demo-project. Projectexpert Pim Heeman is vanuit ZLTO betrokken bij het project. Hieronder vertelt hij daar meer over.

Wat is de rol van ZLTO in het Climate Farm Demo-project?

'We willen agrariërs ondersteunen die stappen willen zetten richting een klimaatbestendige landbouw als onderdeel van een veerkrachtig landbouwsysteem. Daarvoor willen we een netwerk opzetten van agrarische bedrijven, die als inspiratie en voorbeeld dienen voor andere stakeholders, zoals politiek, burgers en collega-ondernemers.'

Welke doelen worden nagestreefd met dit project?

'Iedere ondernemer heeft te maken met de gevolgen van klimaatverandering. Met dit project willen we boeren helpen hun carbon footprint terug te brengen en tegelijk ook te kijken naar wat ze kunnen doen om beter om te gaan met klimaatextremen.

'Belangrijk is dat de klimaatmaatregelen voor deelnemende boeren ook economisch interessant zijn. Bijvoorbeeld omdat ze leiden tot kostenbesparingen of opbrengsten.'

Naar wat voor soort ondernemers zijn jullie op zoek?

'We willen in contact komen met agrarisch ondernemers die hun kennis willen verbreden en bereid zijn hun ervaringen te delen. Je kunt denken aan thema's als het verminderen van broeikasgasemissies, energiemanagement, productie van duurzame energie, het verhogen van het organischestofgehalte, het verlagen van de carbon footprint of het meer klimaatadaptief maken van het bedrijf.'

Wat heeft ZLTO te bieden aan deelnemende agrarisch ondernemers?

'Zij krijgen zes jaar begeleiding bij het opstellen en uitvoeren van een klimaatstrategie voor hun bedrijf. Hiervoor krijgen de bedrijven een vergoeding. Bovendien worden zij onderdeel van een Europees netwerk met 1.500 voorbeeldbedrijven.'

Welke voorwaarden gelden er voor de deelnemers?

'De bedrijven moeten bereid zijn een klimaatstrategie op te stellen en de voortgang jaarlijks te bespreken met een ZLTO-specialist. Verder is het de bedoeling dat zij drie keer een groep collega's ontvangen om ervaringen te delen met elkaar.'