Goede vooruitzichten voor varkenshouderij

De varkensstapel in Nederland is al een aantal jaar aan het dalen. In vijf jaar tijd is het aantal varkens in Nederland met zo'n 10 procent afgenomen. Ook dit jaar is de varkensstapel in Nederland gekrompen, wat is terug te zien in het aantal slachtingen.

In Nederland zijn in de eerste helft van dit jaar 14 procent minder varkens geslacht. Maar niet alleen in Nederland is deze trend gaande, in heel Europa daalt de varkensstapel en het aantal slachtingen. In Duitsland nam de varkensvleesproductie met circa 10 procent af en in Denemarken met zo'n 20 procent.

Belangrijke reden voor de daling zijn verhoogde milieu- en dierenwelzijnseisen in de verschillende landen in Noordwest-Europa. In Spanje, het land met de grootste varkensvleesproductie van de Europese Unie (EU), is nog geen sprake van krimp gedreven door deze eisen. Wel kampt dat land al een poos met een uitbraak van Rosalia, een virus dat moeilijk onder controle is te krijgen en zorgt voor ernstig zieke zeugen.

De verduurzamingseisen in veel landen zullen volgens ABN Amro verder druk zetten op het aantal varkens dat in de EU wordt gehouden. Voor Nederland geldt dat de varkensstapel verder krimpt door de uitkoopregelingen. Begin december hebben zich hiervoor 525 varkenshouders ingeschreven. Het effect van deze regelingen zal na 2024 merkbaar zijn.

Historisch hoge prijzen

De kleinere varkensstapel in de EU heeft geleid tot historisch hoge prijzen voor varkenshouders. In de zomer van dit jaar bereikten de prijzen een piek. Sindsdien zijn ze weer aan het dalen, maar nog steeds op een zeer hoog niveau. De kosten voor varkenshouders liggen weliswaar nog relatief hoog, maar zijn gedaald ten opzichte van vorig jaar. De hogere afzetprijzen en lagere kosten zorgen ervoor dat 2023 een gunstig jaar was voor ondernemers in de varkenshouderij.

Maar door de lagere volumes en afgenomen productie is het een minder goed jaar voor slachterijen en vleesverwerkers. Zij kampen met een lager aanbod en lagere vraag. Die lagere vraag is het gevolg van de hoge consumentenprijzen. In de supermarkt betaalt een consument uit de EU nu gemiddeld ongeveer 30 procent meer voor varkensvlees dan twee jaar geleden. Door de hoge prijzen kiezen consumenten voor wat minder of ander vlees.

Vleesverwerkers sluiten

Vleesverwerkers zullen door de kleinere varkensstapel een deel van hun capaciteit anders inzetten of sluiten. Dit zorgt er uiteindelijk voor dat de zelfvoorzieningsgraad in Europa daalt.

De krimp in het aantal varkens is een structurele ontwikkeling die volgens ABN Amro de komende jaren aanhoudt. Tegelijkertijd neemt de vraag naar milieu- en diervriendelijke concepten toe. Vanaf volgend jaar verplicht de Corporate Sustainability Reporting Directive grote bedrijven te rapporteren op een groot aantal duurzaamheidsindicatoren.

Het doel van deze Europese richtlijn is om transparantie te creëren, ketenverantwoordelijkheid te beleggen en daarmee verduurzaming van deze bedrijven te versnellen. De bank verwacht dat dit een kans biedt voor veehouders die met minder milieubelasting en hogere diervriendelijkheid kunnen produceren.