'Groene kunstmest is onontbeerlijk voor duurzaam en gezond voedsel'

Kunstmest. Of het nou door het woord 'kunst' of het woord 'mest' komt: geen idee. Feit is dat een deel van politiek Den Haag druk doende is om kunstmest uit te bannen. Zo worden er moties ingediend die het gebruik van kunstmest willen belasten of overheidssteun voor de verduurzaming van de kunstmestproductie in Nederland blokkeren.

Waar ze aan voorbijgaan, is dat juist groene kunstmest een belangrijke rol kan spelen bij het verduurzamen van gezond, in Nederland verbouwd voedsel. In het kader van duurzaamheid moeten we inzetten op het efficiënt telen van gewassen met gebruik van groene kunstmest en stoppen met het grootschalig importeren van stikstof via krachtvoerteelt van buiten Europa.

Energie

Politici die af willen van kunstmest met het argument dat stikstofkunstmest energie-intensief is en, door het gebruik van aardgas, bijdraagt aan klimaatopwarming hebben gelijk. Stikstof binden voor plantenvoeding kost energie. De belangrijkste uitdaging voor de toekomst is om dit te doen zonder uitstoot van CO2. Het goede nieuws is dat dat al kan. Door de inzet van duurzame energie en CO2-opvang en -opslag.

De Nederlandse kunstmestsector scoort al lange tijd als een van de besten in Europa en zal deze transformatie moeten maken. Nederland kan vanwege zijn exportpositie tot 20 procent van het totale kunstmestgebruik in Europa helpen verduurzamen. Over impact maken gesproken.

Bruin goud

Terug naar de grote bergen 'bruin goud' zoals LTO het noemt. 70 tot 80 procent van de stikstof in dierlijke mest, mineralenconcentraat en andere kunstmestvervangers is afkomstig uit stikstofkunstmest. De olifant in de kamer is dat twee derde daarvan Nederland binnenkomt met krachtvoer. En dat krachtvoer wordt geteeld met kunstmestgebruik en extra landgebruik elders. Daarmee leggen we ons probleem op het bordje van andere landen.

Laten we krachtvoer regionaal gaan telen. Dan wordt ook zichtbaarder waar de nutriënten uit dierlijke mest vandaan komen: uit kunstmest. Dan kunnen we met open vizier het gesprek voeren over hoe je wel drastisch minder kunstmest kunt gaan gebruiken. Een grote stap is door kritisch na te denken over ons dieet en hoeveel en welk type veeteelt past in ons Nederlandse landschap. Hier zijn al verschillende goede visies over uitgebracht, zoals die van Martin van Ittersum en Imke de Boer ('Circularity in agricultural production').

Toekomstbestendige samenleving

Als je nog scherper voor biodiversiteit en dierenwelzijn wilt kiezen, lees dan eens de visie van George Monbiot (Regenesis). Dat gesprek aangaan is spannend, de keuzes maken vergt moed. Juist dat hebben we nodig van politici. Niet de quick wins door het probleem naar elders te verplaatsen, maar investeren in een duurzame, toekomstbestendige samenleving.

Zelfs bij drastische reductie van vleesconsumptie wereldwijd blijft er bestaansrecht voor (duurzaam geproduceerde) kunstmest om de onvermijdelijke verliezen van, in dit geval, stikstof op het juiste moment aan te kunnen vullen. Slim ook dat Skal biologische boeren in Nederland toestaat om hun stikstoftekorten aan te vullen met mest van gangbare bedrijven (gerecyclede kunstmest).

Laten we die transformatie naar duurzame kunstmest in Nederland initiëren.