Blauwtong komt bij schapen vrijwel alleen klinisch voor

Dat blijkt uit een studie van de Nederlandse Schapen- en Geitenfokkers Organisatie (NSFO) om te zien in hoeverre subklinische blauwtonginfecties voorkomen op schapenbedrijven. Hiervoor werden tussen 19 en 23 oktober 156 bloedmonsters genomen bij in totaal negen kuddes in de gemeenten Wijdemeren, Zaanstad, Schagen, Stichtse Vecht, Nijkerk en Oldebroek.

De proef is gehouden bij verschillende rassen, in verschillende regio's en bij verschillende kuddegroottes. Op al deze kuddes werden de eerste besmettingen gemeld in de eerste weken van de blauwtonguitbraak in september. Dit betekent dat er vier tot zes weken zitten tussen de eerste klinische verschijnselen en het nemen van de bloedmonsters.

Antistoffen

Bij drie van de 156 onderzochte dieren waar voorheen geen bij blauwtong behorende klachten werden gezien, zijn antistoffen tegen het blauwtongvirus aangetoond. Bij zeven van de negen koppels zijn er in de monsters geen antistoffen gevonden.

Dit komt niet overeen met eerdere studies met andere serotypen. Bij bijvoorbeeld een infectie met serotype 4 in Griekenland hadden zes tot tien dagen na de infectie alle schapen antilichamen. Een deel hiervan werd ook ziek. Een soortgelijk beeld komt ook naar voren bij studies in de Verenigde Staten en Italië.

Volgens dierenarts Reinard Everts, directeur van de NSFO, kwam er bij de test in Italië bij bepaalde rassen subklinische blauwtong voor. 'Ook bij de laatste uitbraak met type 8 in België, enkele jaren geleden, vonden we subklinische infecties. Dit betekent dat de dieren niet zichtbaar ziek worden en toch beschermd zijn.'

Infectie doormaken

Bij de huidige infecties in Nederland lijken er dus nauwelijks subklinische infecties te zijn. 'Dit betekent ook dat schapen die geen ziekteverschijnselen hebben laten zien, nog geen antistoffen hebben en dus ook geen immuniteit hebben opgebouwd. Eigenlijk hebben alleen de dieren die wel ziek zijn geweest, antistoffen. Van alle schapen die geprikt zijn door de knut, gaat zo'n 70 procent dood', vervolgt Everts.

De dierenarts verwacht dat een herhaling van soortgelijk onderzoek eenzelfde resultaat geeft. 'Het komt ook overeen met ons onderbuikgevoel. Je ziet in de weken na de eerste besmetting op een bedrijf nog nieuwe besmettingen. Dat zou je niet verwachten wanneer subklinische infecties substantieel voorkomen. Ook horen we van schapenhouders die zelf bloedmonsters hebben ingestuurd soortgelijke geluiden.'

Everts wijst daarom op het belang van een vaccin. 'Zonder vaccin gaat 70 procent van de geïnfecteerde schapen dood. Dit vaccin is dus niet alleen een must voor de lammeren, maar ook voor de schapen die nog rondlopen en niet ziek zijn geweest.'