De Nieuwe Denktank: drempelwaarde stikstof is mogelijk én nodig

DND acht een dergelijke drempelwaarde nodig, omdat het huidige gebruikte stikstofmodel bij vergunningverlening bij kleine hoeveelheden te weinig zegt over de werkelijkheid. Daarom zouden die uitkomsten niet gebruikt mogen worden om te beslissen over vergunningverlening, vindt DND. Zonder drempelwaarde is vergunningverlening een 'oneerlijke loterij', aldus DND.

'Het is alsof je verkeersboetes gaat uitdelen omdat je volgens het flitsapparaat 0,1 kilometer per uur te hard rijdt, terwijl het flitsapparaat een onnauwkeurigheid heeft van meer dan 10 kilometer per uur', stelt de denktank. Dit volgt volgens DND ook uit de meest recente rechtspraak. Een stikstofmodel mag en kan je bij vergunningverlening gebruiken, enkel en voor zover de uitkomsten voldoende iets zeggen over de werkelijkheid, zo oordeelde de Raad van State op 5 april (uitspraak Tracébesluit A12/A15).

Afstandsgrens

'In deze uitspraak ging het over een afstandsgrens: een stikstofmodel kan te weinig zinnigs zeggen over waar stikstof neerkomt als dat verder dan 25 kilometer is. Die modeluitkomsten mogen daarom buiten beschouwing worden gelaten bij het verlenen van vergunningen. Wat geldt voor grote afstand, geldt ook voor kleine hoeveelheden. Ook dan zegt een stikstofmodel niet voldoende zinnigs meer', concludeert DND.

'De afgelopen jaren verscholen de uitvoerende en wetgevende macht zich dikwijls achter de rechter. 'We willen het niet, maar het moet van de rechter.' Vaak ten onrechte. Sinds de A15-uitspraak van de Raad van State van april dit jaar weten we zeker dat alternatief beleid wel kan. We hebben de juridische en wetenschappelijke onderbouwing voor ander beleid volledig uitgewerkt, zodat met dit rapport in de hand Rijk en provincie de vergunningverlening weer op gang kunnen brengen', zegt Quinten Pluymaekers, coauteur van het rapport en directeur van DND.

Aanbevelingen

De denktank beveelt aan om te stoppen met het gebruiken van modeluitkomsten die onvoldoende zeggen over de werkelijkheid, omdat die leiden tot rechtsongelijkheid en willekeur. 'Het zorgt voor het stilvallen van de vergunningverlening en het in stand houden van de zeer tragische situatie van de PAS-melders.'

Ook moet er zo snel mogelijk een drempelwaarde worden ingevoerd met een nader te bepalen hoogte tussen de 1 en 35 mol per hectare per jaar, die wordt geïntegreerd in stikstofrekenmodel Aerius Calculator. Dat is ook gebeurd met de afkapgrens van 25 kilometer, wat ook een drempelwaarde is.

Eenvoud

Tot slot adviseert DND om te kiezen voor eenvoud. Een generiek beleid kan effectiever zijn dan maatwerk. 'Nederland heeft de afgelopen jaren veel complexer beleid gevoerd dan andere Europese landen, een en ander tegen grote maatschappelijke kosten, maar dat heeft niet geleid tot een effectiever beleid of een (snellere) daling van stikstofdepositie. Het complexe maatwerk dat het Nederlandse beleid pretendeerde te leveren, is wetenschappelijk niet mogelijk en dus tot mislukken gedoemd', stelt de denktank.

DND is een initiatief van, in hun eigen woorden, 'vrije burgers met hart voor de publieke zaak'. DND wil de overheid beter laten functioneren. Het stikstofdossier is een van de maatschappelijke kwesties waarin de organisatie zich heeft vastgebeten.