'Glastuinbouw veroorzaakt na 2027 geen normoverschrijding meer'

'Het buitenland kijkt jaloers naar onze innovatiekracht. Als het gaat om het oplossen van problemen in de landbouw, dan is vaak het adagium: als Nederland het niet kan oplossen, wie dan wel?' Bij haar inleiding vrijdag tijdens het Water- en PlantgezondheidEvent van Glastuinbouw Nederland en Wageningen University & Research Glastuinbouw in het Zuid-Hollandse Bleiswijk zei Bom-Lemstra trots te zijn op de ondernemers die het ondanks alle uitdagingen altijd weer 'fixen'.

De voorzitter van de belangenorganisatie roemt de flexibiliteit van glastuinders. Als voorbeeld noemt ze de gevolgen van de hoge energieprijzen voor de kasteelten. 'Er wordt minder energie gebruikt en minder belicht. Dat doet iets met de gewassen.' Volgens Bom-Lemstra zijn dit zaken die vanuit het onderzoek snel worden opgepakt, zodat de praktijk daarop kan anticiperen. 'Dat is het kenmerk van een dynamische en innovatieve sector.'

Over het halen van de doelen voor de Kaderrichtlijn Water blijft de voorzitter van Glastuinbouw Nederland kritisch, ook richting de glastuinders. 'We hebben het lek nog niet boven, maar zullen wel ons best moeten doen om te zorgen dat normoverschrijdingen in 2027 daadwerkelijk niet meer door glastuinders worden veroorzaakt.' Zij pleit samen met beleidsmedewerker Guus Meis van Glastuinbouw Nederland voor het instellen van watercoaches en voor extra handhaving.

Watercoaches en extra handhaving

'Handhaving is belangrijk voor ondernemers die er alles aan doen om de nulnorm voor emissie naar oppervlaktewater te realiseren. Watercoaches kunnen daarbij op bedrijfsniveau ondersteuning verlenen', stelt Bom-Lemstra. Meis voegt toe dat de coaches bijvoorbeeld met handzame nitraatmeters direct kunnen vaststellen of maatregelen het gewenste effect hebben. 'Het gaat vooral om praktische oplossingen en om de bevindingen uit onderzoek over te brengen.'

Over de beschikbaarheid van goed gietwater zegt Meis dat er grenzen zitten aan het kunnen recirculeren van water. Hij twijfelt of dat bij de overheid voldoende bekend is. 'Het is voor de sector belangrijk dat wetenschappelijk onderzoek wordt uitgevoerd naar het hergebruik van water. Verder willen we ons nog meer richten op berging van regenwater in de winterperiode. Voor diverse tuinbouwgebieden laten we uitzoeken of ondergrondse opslag een optie is.'

Grote zorgen maakt Bom-Lemstra zich ook over de beheersing van ziekten en plagen. Volgens haar is de nood hoog in diverse gewassectoren en is het voor sommige telers al voorbij vijf voor twaalf. 'De maatschappij maakt een beweging en het is zorgelijk dat de wetenschap opzij wordt gezet. Kijk naar de discussie over glyfosaat. Voorlopig zien we de biologische teelt nog niet als oplossing en duurt het ook te lang voordat groene middelen beschikbaar zijn.'

20 procent minder groenten

Om scherp in beeld te krijgen welke knelpunten er daadwerkelijk zijn, heeft Glastuinbouw Nederland een impact assessment laten doorrekenen door Wageningen Economic Research voor vijf tuinbouwgewassen. Daaruit blijkt dat bij 50 procent reductie van het middelenpakket in 2030 globaal de productiecapaciteit van groentegewassen met 20 procent afneemt. 'Dat is echt veel en heeft dan ook direct gevolgen voor de beschikbaarheid van gezond voedsel', concludeert Bom-Lemstra.

Het onderzoek naar de impact moet ook aantonen wat de handelingsperspectieven zijn voor de glastuinbouw op het gebied van plantgezondheid, stelt de voorzitter van Glastuinbouw Nederland. 'Uiteindelijk vinden we wel weer oplossingen. Maar de beperkingen aan de mogelijkheden om planten gezond te houden, laten ook zien dat onderzoek naar weerbare teeltsystemen belangrijker is dan ooit.'