ChristenUnie pleit voor ketenheffing om verduurzaming landbouw te betalen

Dat schrijft de ChristenUnie in haar verkiezingsprogramma dat donderdag is gepresenteerd. De partij vindt dat boeren en tuinders een stabiel en toereikend inkomen moeten kunnen verdienen en doet een aantal voorstellen om het verdienvermogen van de agrarische sector te verbeteren. De winst moet eerlijker over de hele keten worden verdeeld, stelt de partij van lijsttrekker Mirjam Bikker. Zo moeten volgens de partij alle producten in Nederlandse supermarkten in de toekomst voldoen aan een nieuwe nog in te stellen Nederlandse duurzaamheidsnorm.

De supermarkten zorgen voor eerlijke prijzen, zodat boeren structureel worden beloond voor de extra prestaties die zij leveren op het gebied van dierenwelzijn en milieu. Verplichte transparantie en monitoring dragen bij aan inzicht en een eerlijk speelveld. Het tonen van de werkelijke prijzen bij het schap in de supermarkt draagt ook bij aan de bewustwording dat de maatschappelijke kosten van ons voedsel hoger zijn dan de prijs die consumenten betalen. Mocht het niet lukken om tot zulke afspraken te komen, dan kiest de ChristenUnie voor de introductie van een (beperkte) landschapsbelasting op voedsel om financiering van verduurzaming en werkelijke prijzen dichterbij te brengen.

Essentiële rol afzetkanalen

De partij vindt ook dat supermarkten en andere afzetkanalen een essentiële rol hebben bij de verkoop van streek- en seizoensproducten, het stimuleren van korte ketens en het betalen van een eerlijke prijs. Daarover moeten afspraken met de retailketens worden gemaakt, zodat consumenten worden gestimuleerd om lokaal en seizoensgebonden producten te kopen. Dit vraagt een ketenaanpak waarbij bedrijven worden gestimuleerd om werk te maken van verduurzaming. Dit wordt vastgelegd via algemeenverbindendverklaringen of in convenanten.

Verder pleit de ChristenUnie voor een brede heffing in de keten bij toeleverende en verwerkende bedrijven die bijdraagt aan de structurele financiering van meer agrarisch natuurbeheer. Ook moeten afspraken worden gemaakt met banken, vindt de partij. 'Want banken zijn als financiers van de agrarische bedrijven van cruciaal belang voor de transitie van de landbouw. Met banken worden afspraken gemaakt over voorwaarden voor (nieuwe) leningen en het omgaan met oude leningen voor investeringen die niet bij de transitie naar een kringlooplandbouw horen.'

Gesloten kringloop

Boeren moeten worden gesteund bij de omschakeling naar kringlooplandbouw, betoogt de partij. Agrariërs die willen omschakelen naar kringlooplandbouw, maken de eerste jaren veel kosten, die ze vaak niet terugzien in de prijs. De ChristenUnie wil dat de overheid boeren stimuleert en ondersteunt bij het omschakelen naar een bedrijf met een zoveel mogelijk gesloten kringloop.

De ChristenUnie streeft naar een meer extensieve landbouwsector, met uiteindelijk een kleinere veestapel en minder veevoer van ver, passend in de omgeving. De partij wil dat kringlopen van voedingsstoffen en mineralen op lokaal, regionaal en nationaal niveau in balans zijn. De melkveehouderij moet grondgebonden worden

Europese standaarden als norm

Europese standaarden horen als de norm te gelden, vindt de partij. Standaarden die binnen de Europese Unie (EU) gelden op het gebied van klimaat, volksgezondheid, dierenwelzijn, voedselveiligheid, milieu, privacy en de positie van werknemers moeten ook gelden voor producten die door de EU worden geïmporteerd. Het gaat hierbij zowel om product- als productiestandaarden. 'We pleiten in Europees verband voor een systeem waarbij niet alleen op CO2, maar op alle planetaire grenzen waar we in Europa beleid op maken, aan de grens een heffing mag worden getroffen', stelt de partij.

Verder stelt de ChristenUnie voor om zorgvuldiger met landbouwgrond om te gaan. Daarvoor moet er een Afwegingskader functieverandering landbouwgrond komen om de juiste afwegingen te maken bij functiewijziging. Dit moet dan juridisch worden geborgd in de bestuursmaatregel 'Borging Kwaliteit Leefomgeving' onder de Omgevingswet.